Ὁ ὡραιότατος ἀναστάσιμος Κανόνας τοῦ Πάσχα «Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί...», συγκινεῖ βαθύτατα, ὅσους γνωρίζουν πὼς ἡ τελετή τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου δέν τελειώνει μέ τήν ἀνάγνωση τοῦ ἀναστάσιμου ἱ. Εὐαγγελίου στόν περίβολο τοῦ Ναοῦ.
![]()
Συνεχίζει νά συγκινεῖ, νά θέλγει καί νά ἱκανοποιεῖ βαθύτατα, ὅσους δέν τρέπονται σέ ... ἄτακτη φυγή μέ τό ἄκουσμα τοῦ "Χριστός Ἀνέστη"».
Ποιητής τοῦ κανόνα αὐτοῦ εἶναι ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ποὺ ἔζησε ἀπό τό 660 ὡς τό 750 μ.Χ. καί μόνασε στήν Ἱ. Μονή Ἁγίου Σάββα, κοντά στήν Ἱερουσαλήμ.
Ὁ ἐμπνευσμένος ὑμνογράφος καί πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μέ τόν κανόνα του αὐτό ἐπιδιώκει νά μᾶς μεταδώσει μέ ἄφταστο λυρισμό τή δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας σχετικά μέ τήν ἔνδοξη Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Ὁ Κανόνας ἀποτελεῖται ἀπό ὀκτώ «Ὠδές», χωρίς νά σχηματίζουν ἀκροστιχίδα τά ἀρχικά γράμματα τῶν εἱρμῶν καί τῶν τροπαρίων.
Ὁ ἐμπνευσμένος ὑμνογράφος καί πατέρας τῆς Ἐκκλησίας μέ τόν κανόνα του αὐτό ἐπιδιώκει νά μᾶς μεταδώσει μέ ἄφταστο λυρισμό τή δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας σχετικά μέ τήν ἔνδοξη Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Ὁ Κανόνας ἀποτελεῖται ἀπό ὀκτώ «Ὠδές», χωρίς νά σχηματίζουν ἀκροστιχίδα τά ἀρχικά γράμματα τῶν εἱρμῶν καί τῶν τροπαρίων.
Περιληπτικά θά λέγαμε πὼς στόν εἱρμό τῆς Α'Ὠδῆς «Ἀναστάσεως ἡμέρα» βρίσκουμε στοιχεῖα ἀπό σχετικό ὕμνο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο ὁ ἀναστημένος Χριστός μᾶς ὁδήγησε ἀπό τό θάνατο τῆς ἁμαρτίας, στήν ἀληθινή ζωή καί μᾶς μετέφερε ἀπό τή γῆ στόν οὐρανό.
Στήν Β'Ὠδή. ποὺ σημειώνεται ὡς Γ', καλούμαστε νά πιοῦμε ἀπό τό «καινόν ὕδωρ», ποὺ ἀνάβλυσε ἀπό τόν Πανάγιο τάφο τοῦ Κυρίου, καθώς ἀνάβλυσε ἄλλοτε ἀπό τό βράχο Χωρήβ ὑστέρα ἀπό τήν προσευχή τοῦ Μωϋσῆ. Ὁ ἱ. ὑμνογράφος, λουσμένος ὁ ἴδιος ἀπό τό ἄρρητο φῶς τῆς Ἀναστάσεως, μᾶς προτρέπει νά ζήσουμε κι ἐμεῖς μέσα στήν ἀναστάσιμη φωτοχυσία.
Στή Δ'Ὠδή, ὁ ἱ. ὑμνογράφος προσκαλεῖ τούς Προφῆτες νά συνεορτάσουν μαζί μέ τήν Ἐκκλησία τήν ἔνδοξη ἀνάσταση τοῦ Κυρίου.
Στήν Ε'Ὠδή, μᾶς καλεῖ νά βιώσουμε τήν Ἀνάσταση, γιά νά προϋπαντήσουμε τό Δεσπότη Χριστό ὡς «Πᾶσι ζωήν ἀνατέλλοντα».
Μέ τήν ΣΤ'Ὠδή, μᾶς μεταδίδει τή δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τήν τριήμερη ταφή τοῦ Κυρίου, κατά τή διάρκεια τῆς ὁποίας ἡ Θεότητα - χωρίς νά ἀποχωριστεῖ ἀπό τό τίμιο Σῶμα - κατῆλθεν ἐν τοῖς κατωτάτοις τῆς γῆς, γιά νά συντρίψει τούς αἰωνίους μοχλούς καί ν'ἀναστήσει, τό κατ'εἰκόνα τοῦ ἀνθρώπου ποὺ εἶχε ἀλλοιωθεῖ ἀπό τήν ἁμαρτία.
Στή Ζ'Ὠδή, συμπλέκει τήν Παλαιά μέ τήν Καινή Διαθήκη γιά τό Πάσχα.
Μέ τήν Η'Ὠδή, μᾶς καλεῖ νά συμμετάσχουμε στό Ἅγιο Πάσχα κυρίως μέ τήν συμμετοχή μας στό μέγα Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Τέλος, μέ τήν Θ'Ὠδή, καλεῖ τή νέα Ἱερουσαλήμ - τήν Ἐκκλησία - νά συνεορτάσει μαζί μέ τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο τή Θεία ἔγερση.
Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία μέ τό θαυμασιότατο αὐτό ἀναστάσιμο Κανόνα τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμάσκηνου κι ὅλο τό λατρευτικό της πλοῦτο, μᾶς βοηθεῖ νά αἰσθανόμαστε καθ'ὅλη τήν ἀναστάσιμη περίοδο — οὐράνια βιώματα καί νά συνειδητοποιοῦμε οὐσιαστικά τήν ἔνδοξη Ἀνάσταση τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.