Ο Άγιος Νεομάρτυς Ζαχαρίας

Οὗτος ὁ νέος ἀθλητής ἦτον ἀπό τήν ἐπαρχίαν τοῦ Ἁγίου Ἄρτης, ὁ ὁποῖος διά κάποιον συμβεβηκός, ἠρνήσατο τόν Χριστόν καί ἔγινε Τοῦρκος∙ ἔπειτα ἐπῆγεν εἰς τάς παλαιάς Πάτρας, καί γούναρης ὤν τήν τέχνην του. Εἶχε δέ κρυφίως τό βιβλίον ὁπού ὀνομάζεται Ἁμαρτωλῶν Σωτηρία, καί διαβάζων αὐτό συχνάκις, ἦλθε εἰς ἄκραν μετάνοιαν, κλαίων πικρῶς εἰς τό κακόν ὅπου ἔπαθε, καί παρεκάλει θερμῶς τόν Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν νά τόν ἀξιώση νά τύχῃ τῆς σωτηρίας του. Ὅθεν ἐρωτήσας ἕνα χριστιανόν φίλον του καί μαθών πώς ἦτον ἐκεῖ ἕνας ἐνάρετος καί ἔμπειρος πνευματικός, ἐπῆγε διά νυκτός πρός αὐτόν καί ἐξωμολογήθη τήν ἁμαρτίαν του καί τόν σκοπόν ὁπού εἶχε διά νά παρρησιασθῇ καί νὰ ὁμολογήσῃ τόν Χριστόν ὁπού ἠρνήθη. Ὁ δὲ πνευματικός τοῦ εἶπεν, «ὅτι ἀγκαλά καί ὁ λογισμός σου εἶναι μέ μεγάλην προθυμίαν τῆς καρδίας σου, ὅμως δέν πρέπει νά τόν βάλωμεν παρευθύς εἰς πρᾶξιν, διότι πολλάκις ὁ διάβολος συνηθίζει νά πλανᾷ τούς ἀνθρώπους ἀπό τά δεξιά, προβάλλοντάς τούς καλούς λογισμούς. Ὅθεν ἄς δοκιμάσωμεν, τέκνον, τόν λογισμόν σου, ἐάν εἶναι ἐκ Θεοῦ∙ πήγαινε, λοιπόν, εἰς τό ἐργαστήριόν σου καί μένε κλεισμένος τεσσαράκοντα ἡμέρας προσευχόμενος, νηστεύων καί κάμνοντας ἀνάγνωσιν εἰς τό βιβλίον, ὁπού εἶπες πώς ἔχεις∙ κάμνω καί ἐγώ τά ἴδια εἰς τό κελλίον μου δι’ ἀγάπην σου, καί τότε ἔλα νά ἀνταμώσωμεν πάλιν». Δέχεται μετά χαρᾶς ὁ Ζαχαρίας τήν συμβουλήν τοῦ πνευματικοῦ, κλείεται εἰς τό ἐργαστήριόν του καί ἀρχίζει προθύμως νά κάμνῃ τήν παραγγελίαν τοῦ πνευματικοῦ∙ ὅμως δέν ἐδυνήθη νά ὑποφέρῃ περισσότερον ἀπό εἴκοσι ἡμέρας, διότι ἄναψε μία φλόγα εἰς τήν καρδίαν του, ἥτις τοῦ ἐπροξένει ἄκραν ἀγάπην εἰς τόν Χριστόν καί προθυμίαν ἀκράτητον, διά νά δώσῃ δέκα ζωάς (ἄν ἦτον δυνατόν νά ἔχῃ) διά τό ὄνομα του τό Ἅγιον. Ὅθεν πηγαίνει εἰς τόν πνευματικόν καί πίπτων εἰς τούς πόδας του μέ θερμά δάκρυα, τοῦ λέγει, «εὐλόγησόν με Πάτερ, νά πηγαίνω εἰς τό Μαρτύριον, ὅτι δέν δύναμαι πλέον νά ὑποφέρω ἀπό τήν φλόγαν ὁπού ἄναψεν εἰς τήν καρδίαν μου». Ὁ πνευματικός τοῦ λέγει, «μά δέν εἶναι καιρός ἀκόμη»∙ ἐκεῖνος τοῦ ἀποκρίνεται∙ «ἦλθε πνευματικέ καί ἀπέρασε καί κρῖμα κάνεις μεγάλον νά μέ ἐμποδίσῃς». Τότε τοῦ εἶπεν ὁ πνευματικός νά ἐξομολογηθῇ ὅλας τάς ἁμαρτίας ὁπού ἔπραξεν ὡς ἄνθρωπος εἰς ὅλην του τήν ζωήν. Ὁ δέ ἀναστάς ἐστάθη μέ δεμένας τάς χεῖρας ὄρθιος καί ἐξωμολογήθη μετά κατανύξεως ὅλα του τά ἁμαρτήματα, εὑρέθη ὅμως τόσον καθαρός, ἔξω ἀπό τήν ἄρνησιν, ὁπού ἦτον ἄξιος διά ἱερωσύνη. Ὁ πνευματικός πάλιν ὡς πρακτικός καί φρόνιμος ἄνθρωπος, ἐστοχάσθη νά τοῦ κάμῃ καί ἄλλην δοκιμήν, καί προστάξας αὐτόν νά καθίσῃ ἄρχισε νά τοῦ λέγῃ∙ «στοχάσου τέκνον καλῶς, τί ἔχεις νά κάμῃς, διότι ἀπό τόν καιρόν τοῦ πολέμου ὁπού ἦλθαν οἱ Ἀλβανῖται εἰς τόν Μωρέα, ἔμαθον τούς ἐντοπίους τούρκους τόσους τρόπους τυραννίας, διά νά παιδεύουν τούς Χριστιανούς, ὅπου κατά ἀλήθειαν ὅσα ἀκούομεν εἰς τούς βίους τῶν παλαιῶν Μαρτύρων, δέν εἶναι τίποτε, ἀναφερόμενα εἰς ταῦτα τῶν ἐπαράτων Ἀλβανιτῶν∙ ὅθεν μή σταχασθῇς, ὅτι, ἀφ’ οὗ παρρησιασθῇς εἰς τούς ἐξουσιαστάς, ἔχουν νά προστάξουν εὐθύς νά σοῦ κόψουν τήν κεφαλήν, ἀλλά πρέπει νά συλλογισθῇς καλῶς ὅλα τά ἐνάντια∙ πλήν ἐγώ σοῦ λέγω τέκνον, νά ἀφήσῃς αὐτόν τό λογισμόν ὁπού ἔχεις, διά νά μή βάλῃς καί τόν ἑαυτόν σου εἰς μεγαλυτέραν κόλασιν καί ἡμᾶς εἰς πειρασμούς καί κινδύνους, καί νά οἰκονομήσωμεν τήν σωτηρίαν σου, μέ ἄλλον τρόπον σιγουρότερον, καί σοῦ ὑπόσχομαι νά εὕρῃς τήν συγχώρησιν τῆς ἀρνήσεώς σου, διά τί οὐκ ἔστιν ἁμαρτία νικῶσα τήν εὐσπλαχνίαν τοῦ Θεοῦ». Ὁ δέ εὐλογημένος Ζαχαρίας ἐχαμογέλα ἐν ὅσῳ ἔλεγε ταῦτα ὁ πνευματικός∙ ἔπειτα σκυθρωπάσας μικρόν καί ἀναστενάξας ἐκ βάθους καρδίας του, ἀπεκρίθη λέγων∙ «θαυμάζω πνευματικέ εἰς τήν τόσην φρόνησιν ὁπού ἔχεις, νά κάθεσαι νά μοῦ λαλῇς λόγια τῶν μικρῶν παιδιῶν∙ ἐγώ ἔχω τόν ἑαυτόν μου ἀφιερωμένον ὅλον εἰς τόν Χριστόν μου καί τώρα πλέον δέν εἶμαι τοῦ ἑαυτοῦ μου∙ ὅθεν ἔχω τόσην δίψαν, διά νά βασανισθῶ διά τόν Χριστόν, ὁπού ἐπιθυμῶ νά λάβω, ἄν ἦσαν ἀκόμη καί περισσότερα παιδευτήρια, ἀπό αὐτά ὁπού μοῦ εἶπες τῶν Ἀλβανιτῶν. Σέ παρακαλῶ λοιπόν νά μοῦ δώσῃς τήν εὐχήν σου νά πηγαίνω, διά τί δέν ὑποφέρω πλέον τήν φλόγα ὁπού αἰσθάνομαι εἰς τήν καρδίαν μου». Τότε ὁ πνευματικός ἐδόξασεν τόν Θεόν, ὁπού τόσον ἐστάλαξεν εἰς αὐτόν τήν χάριν του, καί διαβάζοντας τάς ἱλαστηρίους εὐχάς, κατά τήν τάξιν τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν ἐμύρωσε καί τόν ἐμετάδωσε τά ἄχραντα μυστήρια∙ καί ἀφ’ οὖ τόν ἐδυνάμωσε μέ τήν ἐπουράνιον τροφήν καί τόν ἐκαθόπλισε μέ τά πνευματικά ἄρματα, ἔβαλε στίχον καί ἔβαλον ὁμοῦ παράκλησιν εἰς τήν ὑπεραγίαν Θεοτόκον, ἔπειτα εὐλόγησεν αὐτόν σφραγίζοντάς τον μέ τό σημεῖον τοῦ ζωοποιοῦ σταυροῦ, ἐξαπέστειλεν αὐτόν, παραγγείλας, νά μή μεταχειρισθῇ ὑβρισίας κατά τῆς θρησκείας τῶν Τούρκων, διότι, δέν εἶναι ἀνάγκη, ἀλλά μόνον μέ σύντομα λόγια νά κάμῃ τήν ἄρνησιν ἐκείνης τῆς θρησκείας, καί νά ὁμολογήσῃ τόν ἑαυτόν Χριστιανόν.

Τότε ἀσπασάμενος τήν δεξιάν τοῦ πνευματικοῦ ὁ Ζαχαρίας, ἐπῆγεν εἰς τό ἐργαστήριόν του, καὶ πρῶτον ἐπώλησε ὅλα του τά ὑπάρχοντα καί τά ἔδωκεν εἰς τούς πτωχούς κρατῶντας μόνον γρόσια πέντε ἥμισυ καί δύο παράδες∙ ἔπειτα πηγαίνει καί δίδει τό κλειδί τοῦ ἐργαστηρίου εἰς τόν οἰκοκύρην ὁμοῦ μέ τό ἐνοίκιον, καί εὐθύς ὁρμᾷ εἰς τόν κριτήν τῆς πόλεως, λέγων δεξιά καί ἀριστερά εἰς τούς Χριστιανούς ὁπού ἀπάντα εἰς τόν δρόμον, «συγχωρήσατέ μοι ἀδελφοί μου καί ὁ Θεός συγχωρήσοι σας» ἀπήντησε δέ εἰς τόν δρόμον καί ἕνα πτωχόν παιδί, ὁπού δέν εἶχε ζωνάρι καί εὐθύς ἐβγάζει ἕνα μεταξωτόν ζωνάρι, ὁπού ἦτον ἐζωσμένος, καί τοῦ τό δίδει καί ἕνα παρᾶν, καί ἀγοράζει ὀλίγον σχοινίον καί ζώννυται. Μετά ταῦτα ἀνεβαίνει εἰς τόν κριτήν, καί ἐμβαίνοντας εἰς τόν ὀντᾶν του τόν λέγει∙ «πολλά τά ἔτη σου ἀφέντη μου». Ὁ δὲ κριτὴς ἔχοντας αὐτόν γνώριμον, μέ τό νά τοῦ ἔρραπτε ταῖς γούναις του, λέγει αὐτῷ∙ «καί ποῦ εἶναι τό σελάμι σου ζάβαλη Μεεμέτη; (ὅτι ἔτζη τόν ὠνόμαζον) ἔλα ἐπάνω, κάθησε∙ εἰπέ μου τί ἔπαθες;» Ὁ δέ Ζαχαρίας τόν λέγει μετά παρρησίας πολλῆς καί ἀφοβίας∙ «ἐγώ Μεεμέτης δέν εἶμαι, ἀλλά Ζαχαρίας∙ καί ἐπειδή ἐγελάστηκα καί ἀρνήθηκα τόν Χριστόν τόν ἀληθινόν Θεόν, ὅπου ἐπίστευον ἀπό γεννήσεώς μου, καί ἐδέχθηκα τήν ἐδικήν σας πίστιν εἰς τήν κρίσιν σας, διά τοῦτο τώρα ὁπού ἦλθον εἰς τόν ἑαυτόν μου, ἐγνώρισα πώς ἐγελάσθηκα καί ἦλθον πάλιν εἰς τήν κρίσιν σας νά ἀρνηθῶ τήν πίστιν σας καί νά ἐνδυθῶ τόν Χριστόν μου ὁπού ἀρνήθηκα∙ ὅθεν σέ παρακαλῶ λάβε ταῦτα τά ἄσπρα καί στεῖλε τόν μουζούρην σου εἰς τόν χαρατζῆν νά μοῦ πάρῃ ἔνα χαρατζοχάρτι διά νά γνωρίζωμαι καί ἐγώ πώς εἶμαι ραγιᾶς τοῦ πολυχρονίου βασιλέως μας, ὡς καί οἱ λοιποί ἀδελφοί μου Χριστιανοί».

Ὁ δὲ κριτὴς ἄρχισε νά τοῦ λέγῃ∙ «παιδί μου Μεεμέτ πασσᾶ, ἄν σοῦ συνέβη καμμία συμφορά καί ἔχασες τόν νοῦν σου, ἐγώ εἶμαι ἕτοιμος νά συνάξω τούς ἀγάδες καί νά σοῦ κάμω ἀρκετήν βοήθειαν, μόνον φανέρωσέ μου τήν καρδίαν σου». Ὁ Μάρτυς ἀπεκρίθη∙ «ἐγώ ἀφέντη μου ἐπώλησα ὅλα μου τά ὑπάρχοντα καί τά ἔδωκα ἐλεημοσύνην, καί δέν ἔχω χρείαν διά ἄσπρα». Ὁ κριτής τόν λέγει∙ «ἄλλο δέν εἶναι, παρά εἶσαι μεθυσμένος». Ὁ Μάρτυς ἀποκρίνεται, «νά μοί δώσῃ ὁ Χριστός τήν ἐπιθυμίαν τῆς καρδίας μου, πίστευσόν μοι, ὅτι ἔχω τρεῖς ἡμέρας ὁπού δέν ἔβαλα εἰς τό στόμα μου, οὔτε ψωμί ξηρόν, οὔτε νερόν, οὔτε τόν συνηθισμένον καφέ∙ ἄλλη δέ αἰτία ὁπού κάμνω τοῦτο, δέν εἶναι, παρά ἐκείνη ὁπού σοῦ εἶπα εἰς τήν ἀρχήν∙ ὅθεν λάβε τά ἄσπρα ὁπού ἔβαλα ἐπάνω εἰς τόν μπεσταχτᾶν σου, διά νά στείλῃς νά πάρῃς τό χαρατζοχάρτι μου». Τότε βλέπων ὁ κριτής τό ἀμετάθετον τῆς γνώμης του, τόν ἔστειλε μέ ἕναν τζοχαντάρην του εἰς τόν ἐξουσιαστήν τῆς πολιτείας, γράψας πρός αὐτόν πᾶσαν τήν ὑπόθεσιν. Παρασταθείς δέ καί ἐκεῖ ὁ Μάρτυς εἶπεν ἀπαραλλάκτως τά αὐτά ὁπού εἶπε καί εἰς τόν κριτήν.

Τότε ὁ ἐξουσιαστής ἐσύναξε τούς ἀγάδες καί τούς εἶπε τήν ὑπόθεσιν∙ καί οὕτως ἀπεφάσισαν νά τόν βάλουν εἰς τήν φυλακήν καί τρεῖς φοραῖς τήν ἡμέραν νά τόν ἐβγάλουν εἰς τήν αὐλήν καί νά τόν ραβδίζουν αὐστηρῶς, ἕως ὁπού, ἤ νά ἔλθῃ εἰς τήν πίστιν τους, ἤ νὰ ξεψυχήσῃ βασανιζόμενος. Εἶπαν δέ νά μή χυθῇ αἷμα ἀπό αὐτόν, διά νά μή ὁρμήσουν οἱ Χριστιανοί νά παίρνουν αἱματωμένα χώματα καί γένῃ διά τοῦτο ταραχή καί ἐπανάστασις, μέ τό νά ἐμποδίζωνται καί ὑβρίζωνται ἀπό ἡμᾶς. Ἔτζη εἶπαν καί ἔτζη ἔκαμαν∙ ὁ δέ Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ ραβδιζόμενος καί μέ λίθους βαρυτάτους κτυπούμενος εἰς τήν κοιλίαν καί εἰς τό στῆθος, ἔστεκεν εἰς τήν πίστιν τοῦ Χριστοῦ στερεός καί ἀσάλευτος, χαίρων καί εὐφραινόμενος, καί λέγων ἀκαταπαύστως μυστικά τό, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ Υἱέ τοῦ Θεοῦ ἐλέησον μέ τόν ἀρνητήν σου καί βοήθησόν μοι. Ἐν μιᾷ δέ τῶν ἡμερῶν κοντά τό βράδυ, τόσον ἐβασάνισαν τόν εὐλογημένον, ὁπού πλέον δέν ἐδύνατο νά λέγῃ τήν εὐχήν, ἀλλά μόνον τά ὀμμάτιά του ἐσήκωσε καί ἐκοίταζεν εἰς τούς οὐρανούς, εἰς ὅσον καιρόν ἐραβδίζετο.

Τότε ὁ λεγόμενος μπελούμπασης, ὁπού εἶναι ὁ πρῶτος τῶν στρατιωτῶν τοῦ ἐξουσιαστοῦ, ἐπρόσταξε τόν δεσμοφύλακα, νά βασανίσῃ τήν νύκτα τόν Μάρτυρα πολλά, ἕως ὁπού νά ἀποθάνῃ, διά νά μή παιδεύωνται καί αὐτοί βασανίζοντές τον τόσας ἡμέρας∙ ὁ δέ δεσμοφύλαξ παραλαβών τόν Ἅγιον, ἐτάνυσε πολλά τούς πόδας του εἰς τό ξύλον∙ ἔπειτα ἀνέβη εἰς τό κρεβάτι ὁπού εἶχεν ὑψηλά καί ἐκάθησε διά νά δειπνήσῃ. Τότε ὁ Μάρτυς ἐπόνεσε πολλά καί ἐξεφώνησεν, ὤχ! ἐκεῖνος τόν λέγει ἀποπάνω∙ «τώρα ἄπιστε, νά πίω ὅλον τό κρασί καί νά κατέβω νά σέ κόψω ἀπό ἁρμόν εἰς ἁρμόν»∙ ὁ Μάρτυς τόν λέγει∙ «ἄν εἶσαι παλληκάρι μή λέγῃς λόγια μόνον, ἀλλ’ εὐθύς κάμε καί ἐκεῖνα ὁπού εἶπες, διά νά σοῦ γνωρίζω καί χάριν». Ἐκεῖνος δέ θυμωθείς ἀπό τά λόγια τοῦ Μάρτυρος, κατέβη καί ἐτράβηξε πολλά τούς πόδας τοῦ Ἁγίου εἰς τό ξύλον καί τούς ἐτέντωσε μέ ὑπερβολήν καί ἀνέβη πάλιν νά ἀποδειπνήσῃ, φοβερίζοντας νά τοῦ κάμῃ ὕστερον καί ἄλλα φρικτά βασανιστήρια, ὁ δέ Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ, κάνοντας ὀλίγον νά σαλεύσῃ, ἐσχίσθησαν παρευθύς τά σκέλη του∙ τότε ποιήσας τό σημεῖον τοῦ τιμίου σταυροῦ εἰς ὅλον τό σῶμα του, καί εἰπών δυνατά, Κύριε εἰς χείρας σου παρατίθημι τό Πνεῦμα μου, ἐξεψύχησε. Καί παρευθύς, ὥ τοῦ θαύματος! ἐγέμισεν ὅλη ἡ φυλακή ἀπό ἄρρητον εὐωδίαν εἰς τόσον ὁπού ὁ ἐπάρατος δεσμοφύλαξ ἀπό τήν ἐντροπήν του ἀνεχώρησεν ἀπό τήν φυλακήν, χωρίς νά εἰπῇ τίποτε καί ἐπῆγεν εἰς ἄλλο μέρος καί ἐκοιμήθη. Τό πρωΐ ἔμαθον οἱ Χριστιανοί, ὅτι ἐτελείωσεν ὁ Ἅγιος τό Μαρτύριον καί ἐπλήσθησαν χαρᾶς, δοξάζοντες τόν Θεόν. Ὁ δὲ ἀρχιερεύς ἔστειλε πρός τόν ἐξουσιαστήν, ζητῶν τό Ἅγιον λείψανον διά νά τό ἐνταφιάσῃ∙ ὁ δέ εἶπεν ὅτι οὗτος οὔτε ἀπό ἐσᾶς εἶναι οὔτε ἀπό ἡμᾶς, ἐπειδή καί τάς δύο θρησκείας ἐπερίπαιξεν∙ ὅθεν δέν εἶναι ἄξιος ταφῆς, καί παρευθύς προστάζει δύο στρατιώτας καί ἔδεσεν ἀπό τούς πόδας τό Ἅγιον λείψανον, καί σύροντές τό ἐπῆγαν καί τό ἔρριψαν εἰς ἕνα ξηροπήγαδον κατά τήν ἐνορίαν τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ δὲ Ἅγιος συρόμενος εἰς τούς δρόμους, πάντοτε ἀνάσκελα εὑρίσκετο μέ τάς ἀγκάλας ἀνοικτάς∙ καί πάλιν ριφθείς εἰς τό ξηροπήγαδον, εὑρέθη κάτω σχηματισμένος εἰς τά γόνατα ὄρθιος. Τήν ἀκόλουθον νύκτα εἶδον οἱ Χριστιανοί φῶς ἐπάνω ἀπό τό πηγάδι, ὅθεν ἔτρεχον μέ φωνάς, διά νά προσκυνοῦν τόν Ἅγιον καί νά τόν θεωροῦν. Ταῦτα μαθόντες οἱ ἀγαρηνοί, ἔστειλαν ἀνθρώπους καί κόψαντες χόρτα πολλά τά ἔρριψαν μέσα∙ ἔπειτα ἐτράβηξαν χώματα καί ἐγέμισαν τό πηγάδι, καί οὕτως ἔμεινε ἐκεῖ σφαλισμένος ὁ Ἅγιος, οὖ ταῖς ἱκεσίας ἐλεήσαι καί σῶσαι ἡμᾶς ὁ Κύριος. Ἀμήν.