Ὁ Ἅγιος Ἱερομάρτυρας τοῦ Χριστοῦ καί ὁμολογητής Μπόρις Μπογκολέπωφ (1889 - 1937)

ΙΕΡΟΜΑΡΤYΣ Μπορίς γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου του 1889 στη Μόσχα. Αφού τελείωσε το εκεί Εκκλησιαστικό Σεμινάριο και νυμφεύθηκε, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος.

Από τον Ιούλιο του 1936 υπηρετούσε ως εφημέριος στον Ναό της Αγίας Τριάδος του χωριού Κορομπίνο της επαρχίας Τβέρ. Είχε πέντε παιδιά, τέσσερις κόρες κι έναν γιό.

Στην επιτέλεση των ιερών του καθηκόντων ο π. Μπορίς προσπαθούσε να είναι ακέραιος και ανεπίληπτος. Λειτουργούσε με ευλάβεια και φόβο Θεού. Τελούσε όλες τις ακολουθίες καθημερινά και όχι μόνο τις Κυριακές και τις εορτές. Φρόντιζε με επιμέλεια για τη συντήρηση και τον ευτρεπισμό του ναού. Πολύ περισσότερο, όμως, μεριμνούσε για την πνευματική οικοδομή των ενοριτών του.
Κήρυσσε τον λόγο του Θεού, επισκεπτόταν τους χωρικούς στα σπίτια τους, τελούσε Παρακλήσεις όποτε του το ζητούσαν, νουθετούσε, παρηγορούσε, εμψύχωνε. Με κάθε τρόπο αγωνιζόταν ο καλός ποιμένας να στηρίζει την πίστη του λαού στα σκοτεινά εκείνα χρόνια της αθεΐας και των διωγμών.

Για όλους αυτούς τούς λόγους οι μπολσεβίκοι του Κορομπίνο δεν έπαυαν να παρενοχλούν και να κατατρέχουν τον π. Μπορίς. Έτσι, τον Ιανουάριο του 1937 το Σοβιέτ του χωριού τού επέβαλε ως φόρο για το προηγούμενο έτος πενήντα κιλά κρέας, εκατόν εξήντα ρούβλια για τις ιεροτελεστίες, εκατόν εξήντα ρούβλια για το εισόδημά του και άλλα εκατόν εξήντα ρούβλια ως πρόστιμο για την ιερατική του αμφίεση, την όποια δεν εννοούσε να αποβάλει, παρ’ όλες τις απειλητικές πιέσεις των μπολσεβίκων. Ο π. Μπορίς αρνήθηκε να καταβάλει τον φόρο, γι’ αυτό σύρθηκε στο εδώλιο τού κατηγορουμένου. Στο δικαστήριο αποποιήθηκε την ενοχή του και εξήγησε ότι δεν μπορούσε με κανέναν τρόπο να καταβάλει τον φόρο, επειδή ούτε επαρκή οικονομικά μέσα διέθετε ούτε ζώα ή πουλερικά. Καταδικάστηκε σε εγκλεισμό δεκαοκτώ μηνών σε Σωφρονιστικό Στρατόπεδο Εργασίας . Άσκησε έφεση, όμως, και αφέθηκε ελεύθερος.

Τον Απρίλιο του 1937 οδηγήθηκε και πάλι στο δικαστήριο με την κατηγορία ότι, αφενός, τέλεσε την εξόδιο ακολουθία μιας ενορίτισσας του πριν πάρει ο σύζυγός της βεβαίωση του θανάτου της από το Σοβιέτ του χωριού, και, αφετέρου, βάπτισε ένα βρέφος πριν αναγγελθεί η γέννησή του στο ληξιαρχείο.

Στις σχετικές ερωτήσεις του δικαστή απάντησε θαρρετά ότι συνειδητά παραβίασε και θα παραβιάζει τον σοβιετικό νόμο, πού απαγόρευε την τέλεση κηδείας και βαπτίσεως χωρίς προηγούμενη έκδοση πιστοποιητικού θανάτου και γεννήσεως αντίστοιχα από τις κρατικές αρχές, καθώς ο νόμος αυτός ήταν αντισυνταγματικός.

- Το σύνταγμα της χώρας, είπε, χωρίζει πλήρως την Εκκλησία από το κράτος, κι έτσι κάθε εκκλησιαστικός λειτουργός δικαιούται να τελεί Μυστήρια ή άλλες ιεροπραξίες χωρίς κρατικά πιστοποιητικά.

Το δικαστήριο δεν έκανε δεκτό το επιχείρημά του και τον καταδίκασε σε εγκλεισμό έξι μηνών σε Σωφρονιστικό Στρατόπεδο Εργασίας. Κι αύτή τη φορά ο π. Μπορίς άσκησε έφεση.

Στις 19 Απριλίου το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ναού της Αγίας Τριάδος με έγγραφό του ζήτησε από το Σοβιέτ επίσημη ενημέρωση ως πρός το άν οι σοβιετικοί νόμοι επέτρεπαν τις λιτανείες με εικόνες και την τέλεση Παρακλήσεων στα σπίτια των πιστών. Η Εκτελεστική Επιτροπή του Σοβιέτ απάντησε πώς οι λιτανείες έπιτρέπονταν μόνο με άδεια των τοπικών αρχών, ενώ η τέλεση Παρακλήσεων στα σπίτια απαγορευόταν προσωρινά λόγω επιδημίας οστρακιάς. 

Ο π. Μπορίς, γνωρίζοντας πώς η επίκληση της επιδημίας ήταν προσχηματική, αγνόησε την απαγόρευση και άρχισε να τελεί Παρακλήσεις στα σπίτια τόσο των χωρικών όσο και των αγροτών της ευρύτερης περιοχής, όταν τον καλούσαν.

Τον Αύγουστο του 1937 συνελήφθη και οδηγήθηκε στήν τοπική ΝιΚαΒεΝτε. Ό πρόεδρος του Σοβιέτ του χωρίου Κορομπίνο είχε παραδώσει μιαν αναφορά στο τμήμα, όπου σημείωνε ότι ο ιερέας Μπορίς Μπογκολέπωφ, τελώντας χωρίς άδεια των αρχών Παρακλήσεις στα σπίτια των χωρικών, έγινε τάχα η αιτία πού αρρώστησε μια ολόκληρη οικογένεια. Για τον λόγο αυτό του επιβλήθηκε πρόστιμο εβδομήντα πέντε ρουβλίων, το οποίο, όμως, αρνήθηκε να καταβάλει. Και όταν ο πρόεδρος του Σοβιέτ του σύστησε να πάψει τη δραστηριότητά του για λόγους δημόσιας υγείας, εκείνος μεταξύ άλλων του είπε:

Η σοβιετική προπαγάνδα σας δεν είναι παρά κούφια φλυαρία.

Ένα πρωινό μιας μεγάλης εορτής ο π. Μπορίς ξεκίνησε για ένα γειτονικό χωριό, ό ναός του οποίου πανηγύριζε. Στον δρόμο του συνάντησε τούς αγρότες του κολχόζ, οι όποιοι, αδιαφορώντας για την εορτή, εργάζονταν όπως κάθε μέρα. Ό π. Μπορίς τούς πλησίασε κα. με τρόπο καταδεκτικό και καλοσυνάτο τους μίλησε για την άξια των εκκλησιαστικών εορτών και για το πόσο καθοριστική είναι ή ευλογία του Θεού στήν ευόδωση της εργασίας μας.

- ’Άν δεν σάς βοηθήσει ο Κύριος, τούς είπε κατηγορηματικά, όσους κόπους κι αν κάνετε σοδειά δεν θα έχετε!

Τα λόγια του άγγιξαν τις ψυχές τους και τούς ξεσήκωσαν Εγκατέλειψαν προσωρινά την εργασία τους και πήγαν μαζί του να εκκλησιαστούν. Έτσι, όμως, καθώς είχαν αργότερα να λένε οι τοπικές αρχές, «προκάλεσε μεγάλη διασάλευση της εργατικής πειθαρχίας στο κολχόζ».

Στις 8 Σεπτεμβρίου ο π. Μπορίς οδηγήθηκε στον ανακριτή.

- Πόσες φορές δικαστήκατε και γιατί; τον ρώτησε εκείνος.

- Δικάστηκα δύο φορές. Την πρώτη, τον Ιανουάριο του 1937, επειδή δεν πλήρωσα τον φόρο πού μού επιβλήθηκε σε κρέας και σε μετρητά. Το δικαστήριο μού επέβαλε ποινή εγκλεισμού δεκαοκτώ μηνών σε Σωφρονιστικό Στρατόπεδο Εργασίας, αλλά άσκησα έφεση, η οποία δεν εκδικάστηκε μέχρι σήμερα. Για δεύτερη φορά δικάστηκα τον περασμένο Απρίλιο, επειδή τέλεσα μια κηδεία και μια βάπτιση χωρίς πιστοποιητικό θανάτου και γεννήσεως αντίστοιχα. Καταδικάστηκα πάλι σε εγκλεισμό έξι μηνών σε στρατόπεδο. Και τότε άσκησα έφεση, αλλά δεν έχω πάρει καμιά απάντηση από τις δικαστικές άρχές.

- Υπάρχουν αποδείξεις ότι κάνατε αντεπαναστατική προπαγάνδα μεταξύ των ενοριτών σας.

- Δεν έκανα και δεν κάνω καμιά αντεπαναστατική προπαγάνδα.

- Και όμως, είναι γνωστό ότι συνειδητά αθετούσατε τις εντολές των τοπικών αρχών, τις οποίες προσπαθούσατε να δυσφημίσετε, λέγοντας, για παράδειγμα, Ή σοβιετική προπαγάνδα σας δεν είναι παρά κούφια φλυαρία”, και άλλα παρόμοια.

- Ενεργούσα σύμφωνα με τον νόμο πού αναγνωρίζει την ελευθερία της συνειδήσεως. Για μένα ήταν αδιάφορο το αν υπήρχε επιδημία ή όχι. Είχα ιερό καθήκον να πάω για εκκλησιαστικές τελετουργίες σε σπίτια και όπου άλλου με καλούσαν οι πιστοί. Την απαγόρευση της Εκτελεστικής Επιτροπής τη θεώρησα αντισυνταγματική. Όσο για την αθεϊστική προπαγάνδα, ομολογώ ότι πράγματι αυτή για τούς πιστούς ανθρώπους δεν είναι παρά ανόητη φλυαρία.

Στις 27 Σεπτεμβρίου η τρόικα της ΝιΚαΒεΝτε καταδίκασε τον π. Μπορίς σε θάνατο με τουφεκισμό. Ο σαρανταοκτάχρονος ιερέας και πατέρας πέντε παιδιών εκτελέστηκε την 1η Οκτωβρίου τού 1937 και συγκαταλέχθηκε στήν ουράνια χορεία των αγίων ένδοξων ιερομαρτύρων τού 20ού αιώνα.