Ο πνευματικός μας καταρτισμός

Ἀδελφοί, πείθεσθε τοῖς ἡ­γουμένοις ὑμῶν καὶ ὑ­πεί­­κετε· αὐτοὶ γὰρ ἀγρυ­­­­πνοῦσιν ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ὑμῶν ὡς λόγον ἀποδώσοντες· ἵνα μετὰ χαρᾶς τοῦτο ποιῶσι καὶ μὴ στενάζοντες· ἀλυσιτελὲς γὰρ ὑμῖν τοῦτο. 

Προσεύχεσθε περὶ ἡμῶν· πεποίθαμεν γὰρ ὅτι καλὴν συνείδησιν ἔχομεν, ἐν πᾶσι καλῶς θέλοντες ἀναστρέφεσθαι. περισσοτέρως δὲ παρακαλῶ τοῦτο ποιῆσαι, ἵνα τάχιον ἀποκατασταθῶ ὑμῖν. Ὁ δὲ Θεὸς τῆς εἰρήνης, ὁ ἀναγαγὼν ἐκ νεκρῶν τὸν ποιμένα τῶν προβάτων τὸν μέγαν ἐν αἵματι διαθήκης αἰωνίου, τὸν Κύ­ριον ἡμῶν Ἰησοῦν, καταρτίσαιὑμᾶς ἐν παντὶ ἔργῳ ἀγαθῷ εἰς τὸ ποιῆσαι τὸ θέλημα αὐτοῦ, ποιῶν ἐν ὑμῖν τὸ εὐάρεστον ἐνώπιον αὐτοῦ διὰ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ᾧ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων· ἀμήν.

Ἡ σημερινὴ Κυριακὴ συμπίπτει μὲ τὴν ἑορτὴ τοῦ ὁσίου καὶ θεοφόρου Πατρὸς ἡμῶν Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου. Πρὸς τιμὴν του ἀναγινώσκεται ἀποστολικὴ περικοπὴ ἀπὸ τὴν πρὸς Ἑβραίους Ἐπιστολή, ὅπου ὑπογραμμίζεται πόσο σημαντικὸ εἶναι νὰ ὑπακοῦμε στοὺς πνευματικούς μας πατέρες. 

Γράφει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος: «Πείθεσθε τοῖς ἡγου­μένοις ὑμῶν καὶ ὑπεί­κετε»· νὰ ὑπακοῦτε στοὺς πνευματικοὺς προϊσταμένους σας καὶ νὰ ὑποτάσσεσθε τελείως σ’ αὐτούς. Αὐτοὶ ἀγρυπνοῦν γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ψυχῶν σας, διότι θὰ δώσουν λόγο στὸ Χριστὸ γιὰ τὶς ψυχές σας. Νὰ τοὺς ὑπακοῦτε, γιὰ νὰ ἐνθαρρύνονται μὲ τὴν ὑπακοή σας, ὥστε νὰ ἐπιτελοῦν τὸ ἔργο τους αὐτὸ μὲ χαρὰ καὶ ὄχι μὲ δυσφορία. Τὸ νὰ στενάζουν ἐξαιτίας σας οἱ πνευματικοί σας προεστοί, δὲν σᾶς συμφέρει, διότι μπορεῖ νὰ πάθετε μεγάλη ζημιὰ ἀπὸ τὴν ἀνυπακοή σας. 

Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ ἁγίου Ἀποστόλου μᾶς βοηθεῖ ὥστε νὰ μὴ βλέπουμε τὴν ὑπακοὴ στὸν πνευματικό μας πατέρα ὡς πίεση ἢ καταναγκασμό, ἀλλὰ ὡς τὸ ἀληθινό μας συμφέρον. Ἡ ὑπακοὴ δὲν εἶναι δουλικὴ ὑποταγὴ σὲ κάποιον τύραννο, ἀλλὰ ἐλεύθερη παράδοση τοῦ ἑαυτοῦ μας στὸ φιλάνθρωπο Κύριο καὶ τὸ θέλημά Του, στὸ ὁποῖο Ἐκεῖνος μᾶς κατευθύνει μέσῳ τοῦ Πνευματικοῦ μας. Ὅταν λοιπὸν κάνω ὑπακοὴ στὸν Πνευματικό μου, σημαίνει ὅτι ἐμπιστεύομαι τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἐπέλεξα ἐλεύθερα καὶ ὑπεύθυνα γιὰ νὰ μὲ καθοδηγεῖ στὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας. 

Ἀλήθεια, ἔχουμε ἀναλογιστεῖ τί μεγάλη εὐλογία εἶναι νὰ ἔχουμε πνευματικοὺς πατέρες, οἱ ὁποῖοι μὲ συναίσθηση εὐθύνης μᾶς καθοδηγοῦν στὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ ζωὴ καὶ ἐργάζονται ἀόκνως γιὰ τὴ σωτηρία τῶν ψυχῶν μας; Εἶναι αὐτοὶ ποὺ χαίρονται μὲ τὴν πρόοδό μας, ἀλλὰ καὶ ἀνησυχοῦν μὲ τὴν ἀμέλεια καὶ τὴν ὑποβάθμιση τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Εἶναι αὐτοὶ ποὺ σηκώνουν τὸ φορτίο τῶν προβλημάτων ποὺ μᾶς ταλανίζουν καὶ μᾶς συμπονοῦν στὶς θλίψεις καὶ τὶς δοκιμασίες μας. Ἄνθρωποι πλημμυρισμένοι ἀπὸ τὴ Χάρη τοῦ Θεοῦ, ποὺ μεταγγίζουν αὐτὴ τὴ Χάρη σὲ καθέναν ποὺ τοὺς πλησιάζει καὶ ζητᾶ στήριγμα καὶ ἐνίσχυση.

Τέτοιος ἄνθρωπος ἦταν καὶ ὁ Μέγας Ἀντώνιος, γι’ αὐτὸ κι ὁ κόσμος ἔτρεχε νὰ τὸν συναντήσει – κι ἂς ἦταν στὴν ἔρημο – καὶ νὰ ζητήσει συμβουλὲς καὶ καθοδήγηση. Μάλιστα πολλοὶ ἦταν αὐτοὶ ποὺ θέλησαν νὰ τὸν ἀκολουθήσουν στὴ μοναχική του πολιτεία. Γι’ αὐτὸ καὶ στὸ ἀπολυτίκιό του χαρακτηρίζεται «οἰκιστὴς τῆς ἐρήμου», ὁ ὁποῖος στήριξε μὲ τὶς προσευχὲς του ὅλη τὴν οἰκουμένη. Κι ἐμεῖς σήμερα μελετοῦμε τὸν ἀσκητικὸ βίο καὶ τὰ σοφὰ ἀποφθέγματα τοῦ ἁγίου Ἀντωνίου γιὰ νὰ εὐθυγραμμίζουμε καὶ τὴ δική μας ζωὴ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅπως κι ἐκεῖνος τὸ τηροῦσε μὲ ἀκρίβεια. Αὐτὴ τὴν ἀκρίβεια προβάλλει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος στὴ συνέχεια τῆς ἀποστολικῆς περικοπῆς.

Νὰ προσεύχεσθε γιὰ μᾶς, λέγει. Καὶ ἔ­­χουμε τὸ θάρρος νὰ ζητήσουμε τὶς προσ­ευχές σας, διότι εἴμαστε βέβαιοι ὅτι ἡ συν­είδησή μας δὲν μᾶς τύπτει σὲ τίποτε, ἀλλὰ μᾶς δίνει ἀγαθὴ συμμαρτυρία, «ἐν πᾶσι καλῶς θέλοντες ἀνα­στρέφεσθαι»· ἀφοῦ πάντοτε καὶ σὲ ὅλα θέλουμε νὰ συμπεριφερόμαστε καλά. 

Σᾶς παρακαλῶ λοιπὸν νὰ τὸ κάνετε αὐ­τὸ περισσότερο γιὰ μένα, γιὰ νὰ μπορέσω νὰ ἔλθω ξανὰ κοντὰ σας τὸ συντομότερο. 

«Ὁ δὲ Θεὸς τῆς εἰρήνης», ὁ ὁποῖος ἀνέστησε ἐκ νεκρῶν τὸν μεγάλο ποιμένα τῶν πνευματικῶν προβάτων, τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ δηλαδή, προκειμένου νὰ εἰσέλθει στὸν οὐρανὸ καὶ νὰ προσφέρει ἐκεῖ ὡς ἐξι­­­­λα­στή­ρια θυσία τὸ αἷμα Του, μὲ τὸ ὁποῖο ἐπικυρώθηκε αἰώνια δι­α­θή­κη, εὔχομαι νὰ σᾶς τελειοποιήσει σὲ κάθε ἀγαθὸ ἔργο, ὥστε νὰ κάνετε τὸ θέλημά Του: «καταρτίσαι ὑμᾶς ἐν παντὶ ἔργῳ ἀ­γαθῷ εἰς τὸ ποιῆσαι τὸ θέλημα αὐτοῦ». Αὐτὸς νὰ ἐνεργήσει στὸ ἐσωτερικό σας ὅ,τι εἶναι εὐάρεστο σ’ Αὐτὸν διαμέσου τῆς μεσιτείας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, στὸν ὁποῖο ἀνήκει ἡ δόξα στοὺς ἀπέραντους αἰῶνες. 

Γιὰ τὸν πνευματικό μας καταρτισμὸ καὶ τὴ σωτηρία μας χρειάζεται προσωπικὸς ἀγώνας ἀπὸ τὸν καθένα μας. Ὡστόσο αὐτὸς δὲν ἀρκεῖ. Εἶναι ἀπαραίτητη καὶ ἡ θεία Χάρις, γιὰ νὰ ἐπιτελέσει αὐτὸ τὸ σπουδαῖο ἔργο. Ἐφόσον θέσουμε τὸν ἑαυτό μας στὴν ὑπακοὴ τοῦ Χριστοῦ, Ἐκεῖνος θὰ ἀναλάβει νὰ μᾶς δώσει χάρη καὶ δύναμη «εἰς τὸ ποιῆσαι τὸ θέλημα αὐτοῦ». Δὲν εἶναι εὔκολο τὸ ἔργο τῆς σωτηρίας. Ἔρχεται σὲ ἀντίθεση μὲ τὸ ἴδιον θέλημα τοῦ ἐμπαθοῦς ἑαυτοῦ μας, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ νοοτροπία τοῦ κόσμου, ποὺ κηρύττει τὴν ἀσύδοτη ἐλευθερία. Καὶ βέβαια ὑπάρχει ὁ πόλεμος ποὺ κηρύττει ὁ ἐχθρός τῆς σωτηρίας μας διάβολος. Ὡστόσο ὁ παντοδύναμος Κύριος, ὁ Θεὸς τῆς εἰρήνης, εἶναι μαζί μας. Αὐτὸς χαρίτωσε τὸν Μέγα Ἀντώνιο καὶ τὸν ἀξίωσε νὰ ἐπιτύχει θαυμαστὲς νίκες στὸν πόλεμο κατὰ τοῦ διαβόλου. Αὐτὸς ἐνισχύει τὸν κάθε πιστὸ χριστιανὸ καὶ τὸν ὁδηγεῖ στὸ δρόμο πρὸς τὴν πνευματικὴ πρόοδο καὶ τελειότητα.