Η κακουργία του διαβόλου (Ευαγγελικό Ανάγνωσμα Κυριακής ΣΤ΄ Λουκά)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἐλθόντι τῷ Ἰησοῦ εἰς τὴν χὠραν τῶν Γαδαρηνῶν ὑπήντησεν αὐτῷ ἀνήρ τις ἐκ τῆς πόλεως, ὃς εἶχε δαιμόνια ἐκ χρόνων ἱκανῶν, καὶ ἱμάτιον οὐκ ἐνεδιδύσκετο, καὶ ἐν οἰκίᾳ οὐκ ἔμενεν, ἀλλ'ἐν 

τοῖς μνήμασιν. ἰδὼν δὲ τὸν Ἰησοῦν καὶ ἀνακράξας προσέπεσεν αὐτῷ καὶ φωνῇ μεγάλῃ εἶπε· Τί ἐμοὶ καὶ σοί, Ἰησοῦ υἱὲ τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου; δέομαί σου, μή με βασανίσῃς. παρήγγειλε γὰρ τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ ἐξελθεῖν ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου. πολλοῖς γὰρ χρόνοιςσυνηρπάκει αὐτόν, καὶ ἐδεσμεῖτο ἁλύσεσι καὶ πέδαις φυλασσόμενος, καὶ διαρρήσσων τὰ δεσμὰ ἠλαύνετο ὑπὸ τοῦ δαίμονος εἰς τὰς ἐρήμους. ἐπηρώτησε δὲ αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς λέγων· Τί σοί ἐστιν ὄνομα; ὁ δὲ εἶπε· Λεγεών· ὅτι δαιμόνια πολλὰ εἰσῆλθεν εἰς αὐτόν· καὶ παρεκάλει αὐτὸν ἵνα μὴ ἐπιτάξῃ αὐτοῖς εἰς τὴν ἄβυσσον ἀπελθεῖν. Ἦν δὲ ἐκεῖ ἀγέλη χοίρων

ἱκανῶν βοσκομένη ἐν τῷ ὄρει· καὶ παρεκάλουν αὐτὸν ἵνα ἐπιτρέψῃ αὐτοῖς εἰς ἐκείνους εἰσελθεῖν· καὶ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς. ἐξελθόντα δὲ τὰ δαιμόνια ἀπὸ τοῦ ἀνθρώπου εἰσῆλθον εἰς τοὺς χοίρους, καὶ ὥρμησεν ἡ ἀγέλη κατὰ τοῦ κρημνοῦ εἰς τὴν λίμνην καὶ ἀπεπνίγη. ἰδόντες δὲ οἱ βόσκοντες τὸ γεγενημένον ἔφυγον, καὶ ἀπήγγειλαν εἰς τὴν πόλιν καὶ εἰς τοὺς ἀγρούς. ἐξῆλθον δὲ ἰδεῖν τὸ γεγονὸς, καὶ ἦλθον πρὸς τὸν Ἰησοῦν, καὶ εὗρον καθήμενον τὸν ἄνθρωπον, ἀφ'οὗ τὰ δαιμόνια ἐξεληλύθει, ἱματισμένον καὶ σωφρονοῦντα παρὰ τοὺς πόδας τοῦ Ἰησοῦ, καὶ ἐφοβήθησαν. ἀπήγγειλαν δὲ αὐτοῖς οἱ ἰδόντες πῶς ἐσώθη ὁ δαιμονισθείς. καὶ ἠρώτησαν αὐτὸν ἅπαν τὸ πλῆθος τῆς περιχώρου τῶν Γαδαρηνῶν ἀπελθεῖν ἀπ'αὐτῶν, ὅτι φόβῳ μεγάλῳ συνείχοντο· αὐτὸς δὲ ἐμβὰς εἰς τὸ πλοῖον ὑπέστρεψεν. ἐδέετο δὲ αὐτοῦ ὁ ἀνὴρ, ἀφ'οὗ ἐξεληλύθει τὰ δαιμόνια, εἶναι σὺν αὐτῷ· ἀπέλυσε δὲ αὐτὸν ὁ Ἰησοῦς λέγων· Ὑπόστρεφε εἰς τὸν οἶκόν σου καὶ διηγοῦ ὅσα ἐποίησέ σοι ὁ Θεός. καὶ ἀπῆλθε καθ'ὅλην τὴν πόλιν κηρύσσων ὅσα ἐποίησεν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς.

Πολλοί άνθρωποι τη μανία του διαβόλου που στρέφεται κατά της ψυχής μας και μας δημιουργεί πολλά προβλήματα «συνοράν ουκ έχουσι», δηλαδή αδυνατούν να το αντιληφθούν, γι’ αυτό παρεχώρησε ο Θεός και κατά το σώμα «δαιμονοφορήτους γίνεσθαι», να δαιμονισθούν μερικοί και στο σώμα, ώστε να αντιληφθούμε όλοι πόσο φοβερό πράγμα είναι να κάνει κάποιος ένοικο της ψυχής του τον διάβολο, όταν πραγματοποιεί τα έργα της αμαρτίας, παρατηρεί ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς. Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα περιγράφει έναν δαιμονισμένο στα Γάδαρα. Η περιγραφή είναι φοβερή κι αξίζει να δούμε μερικά σημεία απ’ αυτά που αναφέρει ο Ευαγγελιστής.

Κατ'αρχήν πρέπει να τονίσουμε πως ο Χριστός ήλθε να καταργήσει το κράτος του διαβόλου˙ «ἵνα καταργήση τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου τοῦτ’ ἔστι τὸν διάβολον» (Ἑβρ. 2,14), θα μας πει ο απόστολος Παύλος. Ο Χριστός για να δείξει πως είναι παντοδύναμος εκδιώκει τους δαίμονες από τις ψυχές των ανθρώπων και μας χαρίζει την αιώνια ζωή. Από ευσπλαχνία ήλθε στον αιγιαλό, όπου διέτριβε καθημερινώς ο δυστυχισμένος άνθρωπος, που είχε καταληφθεί από πολλά δαιμόνια. Γι'αυτό τον λόγο το παμμίαρο εκείνο σμήνος των δαιμόνων, όταν η παρουσία του Κυρίου τούς μάστιζε ανηλεώς, βρέθηκε σε αμηχανία κι άρχιζε να κραυγάζει: «τί ἐμοὶ καὶ σοί, Ἰησοῦ υἱὲ τοῦ Θεοῦ τοῦ ὑψίστου; δέομαί σου μὴ με βασανίσης» (Λουκ. 8, 28). Φοβήθηκαν πως θα τους παραδώσει στην αιώνια κόλαση. Η κόλαση για τον διάβολο, γράφει ο προμνημονευθείς άγιος, είναι να παραδοθεί σε ακινησία και να καταργηθεί κάθε πονηρή του ενέργεια. Να μην μπορεί να κάνει το κακό. Αναγκάσθηκε λοιπόν η λεγεώνα των δαιμονίων να ταπεινωθεί ενώπιον του Κυρίου και να Τον παρακαλέσει χρησιμοποιώντας μάλιστα λόγια κολακείας.

Το πλήθος των δαιμονίων εξαιτίας της πονηρής κοινωνίας που είχαν μεταξύ τους, ομιλούν σαν να είναι ένας και χρησιμοποιούν το στόμα του ανθρώπου εκείνου. Ο Κύριος ρώτησε τον δαιμονισμένο ποιο είναι το όνομά του˙ «ὁ δὲ εἶπε˙ λεγεών˙ ὅτι εἰσῆλθεν δαιμόνια πολλὰ εἰς αὐτὸν» (Λουκ. 8, 30). Ο Χριστός δεν είχε ανάγκη να ρωτήσει για να μάθει τι γίνεται μέσα στον δαιμονισμένο, αλλά για να μας πληροφορήσει πόσοι φονευτές δαίμονες ταλαιπωρούσαν εκείνον τον δυστυχισμένο. Επίσης ήθελε ο Χριστός να μας δείξει πως όλος αυτός ο συρφετός που εξεστράτευε καθημερινώς εναντίον του ανθρώπου, «ἀνελεῖν οὐκ ἐξίσχυσεν», δεν μπόρεσε να τον σκοτώσει, θα υπογραμμίσει ιδιαίτερα ο Βασίλειος Σελευκείας. Ο διάβολος όλα θα τα κατέστρεφε και κανένα πλάσμα δεν θα έμενε απείρακτο απ’ τις ενέργειές του, εάν δεν τα προστάτευε η ακαταγώνιστη δύναμη του Χριστού. Ακόμη κι η παράκληση των δαιμονίων να μπουν μέσα στους χοίρους, δείχνει την αδυναμία τους, όταν εμφανισθεί μπροστά τους ο Θεός και τους καταργήσει την πονηρή δραστηριότητα.

Κάθε πονηρό πάθος εξαιτίας της ακαθαρσίας του δημιουργεί στον άνθρωπο χοιρώδη βίο. Οι άνθρωποι που μόλυναν τον χιτώνα της χάριτος του Θεού, περιφέρονται σαν χοίροι. Απ’ αυτούς προεξέχουν αυτοί που αγάπησαν την ηδυπάθεια και προνοούν αμαρτωλά για τη σάρκα τους. Ο Παύλος λέγει: «ἐνδύσασθε τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστὸν καὶ τῆς σαρκὸς πρόνοιαν μὴ ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας» (Ῥωμ. 13, 14). Ο ιερός Θεοφύλακτος προσθέτει πως κάθε άνθρωπος που στερείται λόγω των αμαρτιών του τη στολή του βαπτίσματος, δεν μένει μέσα στην Εκκλησία, αλλά στα μνήματα, δηλαδή ζει μέσα στα νεκρά έργα, όπως π.χ. στην πορνεία και στις ακάθαρτες πράξεις.

Ένας άλλος ερμηνευτής θα συμπληρώσει. Ο άνθρωπος που βαρύνεται με φαύλες πράξεις, συνέχεται απ’ τον πονηρό δαίμονα. Βγαίνει έξω από το σπίτι των αρετών, δηλαδή την Εκκλησία και σαν να είναι δεσμά οι εντολές του Θεού τις αποτίθεται βγάζοντας της σωφροσύνης τον χιτώνα, ενώ παραδίδεται στην απραξία των εναρέτων έργων. Η απραξία αυτή συμβολίζεται με την κατοίκηση του δαιμονισμένου στα μνήματα «νεκρός τῆς κατὰ Θεὸν πολιτείας γενόμενος» (Θεοφάνης ο Κεραμεύς). Η τραγικότητα του διαβόλου είναι ότι ξέρει τι τον περιμένει κι όμως δεν μετανοεί. Παραμένει αμετανόητος και μάλιστα με λυσσώδη μανία επιτίθεται εναντίον των ανθρώπων που αγωνίζονται. Η αμετανοησία, αρχής γενομένης από τον διάβολο, είναι η αιτία των κακών σ’ όλο τον κόσμο. Παραμένοντας στα πάθη μας δεν αφήνουμε περιθώριο στη χάρη του Θεού να ενεργήσει.

Αγαπητοί αδελφοί, ο πονηρός έχει δεσμεύσει τη βούλησή μας και μας έκανε άπρακτους για τα καλά έργα και τους θεοφιλείς αγώνες. Ας αναζητήσουμε τον Θεό με όλη μας την ψυχική δύναμη κι ας καλλιεργήσουμε τις εντολές Του με ταπείνωση, ώστε να λυτρωθούμε από τις μεθοδείες του διαβόλου και να νιώσουμε ελεύθεροι μέσα στον χώρο της Εκκλησίας του Χριστού. Αμήν.