Η ιστορία της ευρέσεως της Ιεράς Εικόνας της Παναγίας της πόλεως του Καζάν, χάνεται στο βάθος των αιώνων. Η παράδοση αναφέρει πως ήταν δώρο απο τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανό Β΄ προς
τους κατοίκους της πόλεως Καζάν τον 13ο αιώνα, για να έχουν την παρηγοριά της Θεομήτορος, απο τις συχνές επιδρομές των αλλοφύλων και των αλλοθρήσκων. Όταν η πόλη καταλήφθηκε τελικά απο τους Τατάρους το 1438, η Εικόνα της Παναγίας εξαφανίστηκε.
Το 1579 όταν το Κρεμλίνο της πόλεως καταστράφηκε από πυρκαγιά, οι Μωαμεθανοί απέδωσαν την καταστροφή στην οργή του προφήτου Μωάμεθ και ξέσπασε μεταξύ των κατοίκων της πόλεως εμφύλια σύρραξη. Τότε εμφανίστηκε η Παναγία σε μια μικρή κοπέλα, την Ματρόνα, και της υπέδειξε το μέρος που ήταν θαμμένη η Ιερά Εικόνα.
Η μικρή Ματρόνα εξήγησε τα όσα της συνέβησαν στη μητέρα της και στη συνέχεια ενημέρωσαν τον Επίσκοπο της πόλεως Άγιο Γουρία. Ο Άγιος Επίσκοπος Γουρίας άκουσε με προσοχή την μικρή Ματρόνα και φωτισμένος απο το Πανάγιο Πνεύμα υπάκουσε στη Θεομητορική εντολή και σε βάθος τριών ποδών βρέθηκε η Ιερά Εικόνα της Παναγίας, στο σημείο όπου υπέδειξε η μικρή, στις 8 Ιουλίου του 1579.
Ο Άγιος Γουρίας μετέφερε την Ιερά Εικόνα με όλες τις τιμές που αρμόζουν στο πρόσωπο της Παναγίας, με την συμμετοχή όλων των Χριστιανών κατοίκων της πόλεως στον Ναό του Αγίου Νικολάου, όπου εφημέρευε ο μετέπειτα Πατριάρχης πασών των Ρωσιών Άγιος Ερμογένης. Έκτοτε τα θαύματα της Παναγίας ήταν τόσα πολλά με πρώτο αυτό της ιάσεως του τυφλού Ιωσήφ.
Ο πρώτος Τσάρος της δυναστείας των Ρωμανώφ, Μιχαήλ Θεοδώροβιτς (1613-1645), θέσπισε δύο εορτές προς τιμήν της Παναγίας. Μιας θρησκευτικής, με αφορμή της ευρέσεως της Ιεράς Εικόνας την 8η Ιουλίου και μιας εθνικής με αφορμή την απελευθέρωση των Ρώσων απο τους Πολωνούς την 22α Οκτωβρίου.
Αυτή η Ιερά Εικόνα έγινε το σύμβολο και η προστάτης όλων των Ρώσων, ενώ οι Τσάροι σταύρωναν τα δαχτυλίδια των αρραβώνων τους πάνω σ’ αυτήν για ευλογία. Υπήρχε μάλιστα και μια παράδοση, πως όσο η Ιερά Εικόνα ήταν στη Ρωσία θα υπήρχε ειρήνη. Η Ιερά Εικόνα της Παναγίας φυλασσόταν στην Ιερά Μονή της Θεοτόκου του Καζάν, η οποία χτίστηκε στο σημείο όπου βρέθηκε.
Στις 29 Νοεμβρίου του 1904, η Ιερά Εικόνα εξαφανίστηκε μυστηριωδώς.
Είπαν πως την έκλεψαν εξαιτίας του βαρύτιμου καλύμματος (πουκάμισου) που την κάλυπτε. Οι ληστές πιάστηκαν, το κάλυμμα βρέθηκε, η εικόνα όμως δεν βρέθηκε ποτέ. Αλλά και το αντίγραφο που βρισκόταν στην Αγία Πετρούπολη εξαφανίστηκε το 1917 καθ’ οδόν προς τη Μόσχα.