Επιστολές «εις ΑΜΠΡΟΥΚΛΗΝ την Διακονίαν και ταις συν αυτή» – Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Τα κύματα, όταν με ορμήν κτυπούν επάνω στους βράχους, εις αυτούς μεν ούτε την παραμικράν βλάβην και μετακίνησιν δεν προξενούν, εις τον εαυτόν τους δε η μεγάλη ορμή γίνεται αιτία να διαλυθούν γρηγορώτερα.
Το φαινόμενον τούτο παρατηρείται τώρα εις σας και εκείνους, που χωρίς καμμία αιτία σας επιβουλεύονται. Αι άδικοι αυταί επιβουλαί εις σας δεν προξενούν ζημίαν, αλλά θα φέρουν παρρησίαν ενώπιον του Θεού και μεγάλην δόξαν ενώπιον των ανθρώπων, εις αυτούς όμως καταδίκην και εντροπήν και περιφρόνησιν.

Διότι αυτήν την ιδιότητα έχει η αρετή και αυτήν η κακία. Η μεν αρετή δηλαδή, και όταν ακόμη πολεμάται, ακμάζει και ενισχύεται, ενώ η αμαρτία και όταν ακόμη πολεμά και επιτίθεται γίνεται ασθενεστέρα και αυτοκαταστρέφεται.

Έχουσαι ως παρηγορίαν τα όσα συνέβησαν, να χαίρετε και ευφραίνεσθε και ενισχύεσθε. Διότι γνωρίζετε δια ποία βραβεία αγωνίζεσθε εις τον αγώνα αυτόν της ψυχικής ανδρείας, εις τον οποίον εισήλθατε, και ποία πολύτιμα αγαθά σας περιμένουν, «τα οποία μάτι δεν είδε και αυτί δεν άκουσε και ανθρώπινος νους δεν εφαντάσθη» (Α’ Κορ. β’ 9), όταν με γενναιότητα και ευχαρίστως υποφέρετε τα δυσάρεστα, που όλα μαζί σας ηύρον. Και αυτά μεν περνούν γρήγορα και τελειώνουν μαζί με τον βίον του ανθρώπου, τα δε βραβεία που προέρχονται από αυτά είναι αιώνια και ακατάλυτα.

Και προτού λάβετε τα βραβεία εκείνα εις την άλλην ζωήν, έχετε και εις τον κόσμον αυτόν όχι μικράν αμοιβήν, και αυτή είναι η ευχαρίστησις, που προέρχεται από την καλήν μαρτυρίαν της συνειδήσεως και την αναμονήν των βραβείων εκείνων. Γνωρίζω ότι αυτά τα εγνωρίζατε προτού σας τα γράψω, δια να κάμω όμως μακροσκελή την επιστολήν, έγραψα δια πολλών προς παρηγορίαν σας, διότι γνωρίζω καλώς, ότι αγαπάτε σε πολύ μεγάλον βαθμόν τας επιστολάς μας και αυτό νομίζω είναι η αιτία που διαρκώς παραπονείσθε εναντίον μας, διότι δεν σας γράφομεν πολλάς φοράς. Τόσον δε μεγάλη είναι η επιθυμία σας να σας γράφωμεν, ώστε δεν δυνάμεθα να σας ικανοποιήσωμεν έστω και αν σας γράφωμεν καθημερινώς, διότι κυριολεκτικώς κρέμασθε από τας επιστολάς μας. Είθε ο Θεός να σας δώση τον μισθόν σας και την αμοιβήν εις τον παρόντα βίον και εις τον μέλλοντα δια την τόσην αγάπην που έχετε προς ημάς.

Ημείς δεν παύομεν, με όσα μέσα ευρίσκομεν, συνεχώς να σας αποστέλλωμεν επιστολάς, επειδή το να ομιλώμεν με την ψυχήν σας δια των επιστολών μας, μας προξενεί πολλήν ευχαρίστησιν και διότι την αγάπην, την οποίαν από την αρχήν εβάλατε μέσα μας, την διατηρούμεν ζωηράν και αμείωτον, και αν δε μείνωμεν περισσότερον ακόμη χρόνον μακράν από σας, δεν είναι δυνατόν η πάροδος του χρόνου να εξασθενήση, διότι διαρκώς σας περιφέρομεν παντού δια της διανοίας μας και θαυμάζομεν την σταθεράν και αμετακίνητον θέλησίν σας και μεγάλην σας ανδρείαν. Γράψατέ μας και σεις συνεχώς ευχάριστα νέα δια την υγείαν σας και όλον τον οίκον σας, δια να αισθανθώμεν εκ των νέων τούτων και ημείς πολλήν παρηγορίαν.

Αν και πολλή μεγάλη απόστασις με χωρίζει από την εντιμότητά σας, εν τούτοις έμαθα περισσότερον από ότι οι παρόντες αυτού δια τας εκδηλώσεις του ανδρείου χαρακτήρος σας και τα αξιοβράβευτα και μεγάλα κατορθώματά σας και σας συγχαίρω πολύ δια την ανδρείαν σας, την υπομονήν, την ελευθεροστομίαν και το θάρρος σας. Δια τας αρετάς σας αυτάς δεν θα παύσω να σας καλοτυχίζω, διότι σας φέρουν εις τον παρόντα κόσμον αμοιβήν και εις τον μέλλοντα αιώνα τα αγαθά εκείνα, τα οποία δεν δύναται ο νους του ανθρώπου να κατανοήση. Πολύ μας ελυπήσατε εις την μακρινήν αυτήν απόστασιν που ευρισκόμεθα, διότι δεν ηθελήσατε να μας γράψετε. Και γνωρίζω μεν, ότι τούτο δεν προήλθεν από αμέλειαν, διότι ξέρω ξεύρω καλά, είτε γράφετε είτε σιωπάτε, ότι διατηρείτε την προς ημάς θερμήν και γνησίαν, ειλικρινή και αγνήν, ισχυράν και σταθεράν αγάπην, αλλά διότι δεν είχατε άνθρωπον να σας γράψη.

Έπρεπεν όμως δια τούτο να μας γράψετε εις την εγχώρια 22 γλώσσα σας και με το χέρι σας. Διότι, όπως και σεις γνωρίζετε, επιθυμούμεν πάρα πολύ να λαμβάνωμεν από την ευλάβειάν σας συνεχώς επιστολάς, ώστε κάθε ημέραν να μανθάνωμεν περί της υγείας σας. Εκτός τούτον αι επιστολαί σας μας φέρουν μεγάλην παρηγορίαν εις την ερημίαν αυτήν και τας εδώ δυσμενείς περιστάσεις, που ευρισκόμεθα.

Έχουσα λοιπόν υπ΄όψιν, εντιμοτάτη και ευλαβεστάτη μου δέσποινα, την μεγάλην μας αυτήν επιθυμίαν, μη παραλείπετε να μας προσφέρετε την μεγάλην αυτήν χάριν και ευχαρίστησιν, δια των επιστολών σας.

Κατ΄αυτάς ήλθον πολλοί από πολλά μέρη της περιοχής σας και δεν μας έφερον επιστολή της κοσμιότητός σας. Δεν παραπονούμεθα όμως εναντίον σας, διότι ήτο φυσικόν η ευσέβειά σας να μη γνωρίζη αυτούς. Τώρα όμως, που είναι δυνατόν με κάθε ευκολίαν να μας στέλλετε τας επιστολάς σας και αφού μάλιστα συνέβησαν αυτού τόσον σπουδαία γεγονότα, επιθυμούμεν τακτικά να λαμβάνωμεν επιστολάς σας. Ανακτήσατε λοιπόν αυτό που εις το παρελθόν με την αμέλειάν σας εχάσατε, διότι δεν μας εγράφατε, με το να μας στέλλετε από τώρα τακτικά και αλλεπάλληλα επιστολάς, αι οποίαι θα επανορθώσουν την μακράν προηγουμένην σιωπήν σας.

Την επιστολήν, την οποίαν λέγετε, ότι εστείλατε πρώτην, έλαβον δευτέραν, δέσποινά μου, εντιμοτάτη και κοσμιωτάτη. Τα ίδια πάλιν θα σας επαναλάβω. Μη ονομάζετε αυθάδειαν και αδιακρισίαν το ότι μας εστείλατε επιστολήν σεις πρώτη, χωρίς εμείς να σας γράψωμεν, μήτε να θεωρήτε αμάρτημα και μειονέκτημά σας αυτό, που είναι δια σας πολύ μεγάλο εγκώμιον. Το ότι πρώτη μας εγράψατε το θεωρούμεν απόδειξιν αγάπης προς ημάς θερμής και δραστικής και διαθέσεως γνησίας, ειλικρινούς και θερμοτέρας και από την φωτιάν ακόμη.

Έχουσα λοιπόν τούτο υπ΄όψιν σας, κάμετέ μας με προθυμίαν αυτήν την χάριν και συνεχώς να μας στέλλετε πλήθος επιστολών, που να έρχωνται αλλεπάλληλα, δια να μανθάνωμεν περί της υγείας σας. Όταν δε θα μάθωμεν περί εκείνων που μας αγαπούν, όπως είσθε σεις, ότι ευρίσκεσθε σε ασφάλειαν, σε καλήν υγείαν και ησυχίαν, η πληροφορία αυτή θα μας δώση μεγάλην παρηγορίαν δια την διαμονήν μας εις ξένην περιοχήν, καθώς και μεγάλην ανακούφισιν αν και κατοικούμεν εις το τελευταίον ερημικόν μέρος. Αφού λοιπόν αναλογισθήτε πόσον ευχάριστον εορτήν μας δημιουργείται 23 , μη μας φθονήσετε δια την εξαιρετικήν αυτήν ευχαρίστησιν, αλλά όταν ευκαιρήτε και είναι δυνατόν, να μας στέλλετε ευχαρίστους περί της υγείας σας αγγελίας.

22. «Πλην αλλά και ούτως εχρήν τη εγχωρίω σου γλώττη επιστείλαι». Τούτο υποδηλοί ότι η Αμπρούκλη ήτο ξένης εθνικότητος. Πιθανόν να ήτο γοτθικής, διότι εις τους γότθους είχε κάμει ο Χρυσόστομος μεγάλην ιεραποστολικήν εργασίαν, χειροτονήσας και ιθαγενή επίσκοπον, τον Ουνίλαν. Ιδέ Χρυσοστόμου επιστολαί εις Ολυμπιάδα.

23. Υπόθεσιν μεγάλης χαράς και εορτήν χαρμόσυνον εθεώρει την λήψιν επιστολών παρά των πνευματικών του τέκνων. «Εορτήν γαρ εγώ τούτο τίθεμαι και πανήγυριν πολλής ηδονής υπόθεσιν» (Επιστ. ΣΛΕ’ , Πορφυρίω Επισκόπω Ρωσού).