τν΄.
Ἀπόφοιτος Ἰατρικῆς ἤθελε νὰ γίνει μοναχός, ἀλλὰ δίσταζε, γιατὶ σκεφτόταν ὅτι μέσα στὸν κόσμο ὡς γιατρός, θὰ μποροῦσε νὰ βοηθήσει πολλούς. Ῥώτησε τὸν Γέροντα, ὁ ὁποῖος τοῦ ἀπάντησε:
«Ὑπάρχουν στὸν κόσμο πολλοὶ γιατροί, καλοὶ Χριστιανοί, ποὺ κάνουν αὐτὸ τὸ ἔργο. Ἂν θέλεις νὰ ἀφιερωθῆς στὸν Χριστό, δὲν εἶναι αὐτὸ νὰ κάνεις αὐτὸ ποὺ εἶναι γιὰ τοὺς κοσμικούς. Ἂν θέλεις νὰ κάνεις κάτι στὴν ζωή σου, κάντο σωστά».
***
τνα΄.
Σὲ νέο ποὺ ἤθελε νὰ γίνει μοναχός, ἔφερνε ὅμως ἀντιῤῥήσεις καὶ τὰ ἔβλεπε ὀρθολογιστικά, τοῦ εἶπε: «Γιὰ νὰ γίνει κάποιος μοναχός, πρέπει νὰ ἔχει καὶ καμία βίδα ξεβιδωμένη. Οἱ ἀπόλυτα λογικοί, δὲν γίνονται μοναχοί».
***
τνβ΄.
Ὅταν ὁ Θεὸς θέλει νὰ ἑλκύσει κάποιον κοντά Του, τοῦ δίνει μία σοκολάτα, γιὰ νὰ τὸν γλυκάνει. Τότε ἡ ψυχὴ τρελαίνεται ἀπὸ τὴν χαρά της καὶ πάει κοντὰ στὸν Θεό. Μόλις ὁ Θεὸς τὴν δέσει μαζί Του μέσω τοῦ ἁγίου φόβου Του, τότε γιὰ πολὺ καιρὸ δὲν τῆς δίνει καμία ἄλλη παρηγοριά. Ὅμως ὅλο αὐτὸ τὸ διάστημα ὁ Θεὸς ἑτοιμάζει γιὰ τὴν ψυχὴ ἐκείνη ὁλόκληρο ζαχαροπλαστεῖο.
***
τνγ΄.
Ὅταν ἔχουμε ταπείνωση, τότε θὰ ἔχουμε καὶ εὐχή. Νὰ μὴν κάνουμε ἀπὸ συνήθεια τὸ κομποσχοίνι μας τυπικά. Κάποτε ἕνας μοναχὸς ψάρευε καὶ ἔλεγε τὴν εὐχή. Ὅταν ὅμως τὸ ψάρι τοῦ ἔτρωγε τὸ δόλωμα καὶ δὲν πιανόταν, τότε καὶ στὸν πειρασμὸ τὸ ἔστελνε καὶ κακὸ χρόνο νἄχεις τοῦ ἔλεγε.
***
τνδ΄.
Εἶπε σὲ φιλομόναχους νέους: «Καὶ νὰ ξέρετε, ἂν θὰ γίνετε μοναχοί, δὲν γίνεστε μόνο γιὰ νὰ σώσετε τὴν ψυχή σας, ἀλλὰ γιὰ τὸν κάθε συνάνθρωπό σας».
***
τνε΄.
Ἡ ἀνάγνωσις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιὰ ὅποιον ἔχει καθαρότητα τὸν ὠφελεῖ πολύ, ἐνῶ τὸν ἄλλον τὸν βλάπτει. Πολλὲς μεταφράσεις δὲν εἶναι σωστές. Π.χ. λέει ὁ Θεὸς μετεμελήθη καὶ δὲν ἐννοεῖ μετάνιωσε ἀλλὰ εὐσπλαγχνίσθει.
***
τνστ΄.
Οἱ ἁπλοὶ ἄνθρωποι παλαιότερα μὲ τὴν ἁπλότητά τους κατέληγαν στὴν γνώση. Ἐνῶ σήμερα μορφώνονται καὶ αὐτὴ τὴν γνώση τους τὴν χρησιμοποιοῦν ἐκεῖ ποὺ δὲν ἁρμόζει. Βάζουν τὴν λογικὴ ἐκεῖ ποὺ δὲν μπαίνει, δὲν βγαίνει ἄκρη τελικὰ καὶ ἔτσι στὸ τέλος πέφτουν στὴν πιὸ μεγάλη ἄγνοια καὶ πλάνη.
***
τνζ΄.
Ὅποιος δὲν κάνει ὑπομονή, καταστρέφει τὸν ἑαυτό του.
***
τνη΄.
Στὸ ἀπροστάτευτο παιδί, δὲν πᾶς γιὰ νὰ πουλήσεις ἢ γιὰ νὰ δώσεις ἀγάπη, ἀλλὰ πᾶς κινούμενος ἀπὸ ἀγάπη καὶ πόνο ψυχῆς. Τὸ θέμα εἶναι ὁ πόνος τοῦ ἄλλου νὰ γίνει δικός σου· καὶ ἡ προσευχή, γιὰ νὰ ἔχει ἀποτελέσματα καὶ νὰ φθάσει ψηλά, πρέπει νἆναι καρδιακή, ἀλλοιῶς δὲν κάνουμε τίποτα.
***
τνθ΄.
Οἱ Δίκαιοι πρὸ Χριστοῦ στὸν Ἅδη δὲν εἶχαν καθόλου ὀδύνη.
***
τξ΄.
Ἂν ὑπῆρχαν καλοὶ Πνευματικοί, δὲν θὰ ὑπῆρχαν ψυχίατροι.
***
τξα΄.
Τὶς κατηγορίες τῶν ἀνθρώπων πρέπει νὰ τὶς δεχόμαστε μὲ χαρά, διότι μᾶς κάνουν καλό, ἐνῶ οἱ ἔπαινοι μᾶς χρεώνουν.
***
τξβ΄.
Νὰ εἴμαστε πρακτικοί. Νὰ λέμε ὅ,τι μᾶς συμβαίνει στὸν Γέροντα καὶ νὰ δεχόμαστε μὲ ἁπλότητα τὶς συμβουλές του, γιὰ νὰ μὴν μᾶς τηγανίζουν τὰ ταγκαλάκια μὲ τοὺς πειρασμούς.
***
τξγ΄.
Εἶπε ὁ Γέροντας σὲ νέο φιλομόναχο: «Δὲν μπορῶ νὰ σὲ κάνω μοναχό, γιὰ τὸ δαιμονικὸ γέλιο καὶ τὴν ἀδιαφορία. Ἐγὼ στὴν ἐκκλησία, ὅ,τι καὶ νὰ κάνει ὁ ἄλλος καὶ νὰ προσπαθῆ νὰ μὲ κάνει νὰ γελάσω, δὲν μπορῶ, παρὰ νὰ κλαίω γιὰ τὶς ἁμαρτίες μου. Τὰ γέλια στὴν ἐκκλησία εἶναι δαιμονικὴ ἐνέργεια. Νὰ μὴν τὸ θεωρήσει κανεὶς ἀσήμαντο».
***
τξδ΄.
Ὁ Θεὸς δὲν θέλει νὰ ἔχουμε ἀνυπομονησία καὶ ἀγωνία. Δὲν πρέπει ὅμως καὶ νὰ κοιμώμαστε, ἀλλὰ νὰ ἔχουμε τὴν ἁγία ἀνησυχία. Ἐὰν κοιμώμαστε, τότε οἱ ἐχθροὶ τῆς σωτηρίας μας θὰ μᾶς χρησιμοποιοῦν γιὰ νὰ κάνουν τὰ σκοτεινά τους ἔργα. Λόγου χάριν θὰ μᾶς δίνουν ἕνα τσουβάλι γεμᾶτο καὶ θὰ λένε ὅτι ἔχει μέσα ὑλικά, ποὺ πρέπει νὰ τὰ ἀνεβάσουμε πάνω στὸ βουνὸ γιὰ νὰ ἐπιδιορθώσουμε τὸ ἐκκλησάκι. Αὐτὸ ὅμως τὸ τσουβάλι ἔχει δυναμῖτες καὶ μπορεῖ νὰ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ διάβολος μέσα.
***
τξε΄.
Ὅταν ὁ Γέροντας ἦταν στὸ Στόμιο, διηγήθηκε σὲ κάποιον τὸ ἑξῆς: «Χθὲς τὴν νύχτα ἤμουν μπροστὰ στὴν Ὡραία Πύλη καὶ προσευχόμουν. Παρουσιάστηκε ἕνα θηρίο σὰν λιοντάρι καὶ ἄρχισε νὰ μὲ κοροϊδεύει βγάζοντας ἔξω τὴν γλῶσσά του. Ἐγὼ πῆγα καὶ μπῆκα κάτω ἀπὸ τὴν Ἁγία Τράπεζα.
***
τξστ΄.
Κάποτε, ὅταν ἤμουν μικρός, περνούσαμε μὲ ἕνα ἄλλο παιδὶ ἀπὸ τὸ κοιμητήρι καὶ φοβόμασταν. Πιὸ πέρα ἦταν τὸ κοιμητήρι τῶν Τούρκων. Εἶδα τότε τὸν διάβολο σὰν ἀλεποῦ νὰ περπατᾶ πάνω στὰ δένδρα.
***
τξζ΄.
Δὲν ξέρω γιατὶ μᾶς παράτησαν καὶ ἀπὸ πάνω. Τοὺς παρακαλῶ νὰ κάνουν κάτι γιὰ τὸν κόσμο, νὰ δείξουν ἕνα θαῦμα· δὲν βλέπουν πῶς προχωράει ὁ κόσμος; Πρέπει νὰ ἐπέμβουν οἱ Ἅγιοι, ἀλλοιῶς δὲν γίνεται τίποτα.
***
τξη΄.
Ὅταν ὁ ἄνθρωπος φθάσει στὸν θεῖο ἔρωτα, σὲ μία θεία τρέλα, τότε ἀπὸ τὴν πολλή του ἀγάπη ἀγκαλιάζει καὶ φιλάει ὅ,τι βρῆ μπροστά του. Ἔχω τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, σημαίνει καταλαβαίνω τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Γιατὶ μόλις τὴν καταλάβεις, ἔρχεται καὶ μέσα σου. Τὶ κρῖμα... Ὁ κόσμος δὲν καταλαβαίνει. Πῶς τὸν πλανᾶ ὁ διάβολος!
***
τξθ΄.
Σήμερα ἄναψε μία μεγάλη φωτιὰ καὶ τὰ πάντα καίγονται. Γι’ αὐτὸ μόνο ἡ προσευχὴ ἀπομένει.
***
το΄.
Ὅταν ὁ Προφήτης Δαυΐδ λέει: «ἐκλείποιεν ἁμαρτωλοὶ ἀπὸ τῆς γῆς καὶ ἄνομοι ὥστε μὴ ὑπάρχειν αὐτούς», δὲν ἐννοεῖ νὰ ἐξολοθρεύσει ὁ Θεὸς τοὺς ἁμαρτωλούς, ἀλλὰ εὔχεται νὰ μετανοήσουν καὶ νὰ γίνουν καλοί.
***
τοα΄.
Ἡ προσευχὴ εἶναι εὐπρόσδεκτη ἀπὸ τὸν Θεό, ὅταν τὴν αἰσθανόμαστε.
***
τοβ΄
Ἡ ταπείνωση εἶναι ἡ βάση κάθε ἀρχῆς καὶ ἔργου. Εἶναι ἡ προϋπόθεση γιὰ τὴν προσφορὰ μέσα στὴν Ἐκκλησία.
***
τογ΄.
Φταῖς δὲν φταῖς, ἅμα θέλεις νὰ δῆς πρόσωπο Θεοῦ, πρέπει νὰ δέχεσαι τὴν ἀδικία.
***
τοδ΄.
Ὅταν ἐπαινοῦμε τὸ Μοναστήρι μας καυχώμενοι, εἶναι σὰν νὰ δίνουμε ὅπλα στὸν διάβολο νὰ μᾶς πολεμήσει.
***
τοε΄.
Παλαιά, πολλοὶ ἄνθρωποι εἶχαν μικροὺς πειρασμούς, τώρα πιὸ μεγάλους, καὶ ἀργότερα θὰ ἔχουν ἀκόμη μεγαλύτερους, ὥστε θὰ χρειάζονται ἁγίους νὰ προσεύχονται γι’ αὐτούς.
***
τοστ΄.
Προσκυνητὲς μετέφεραν στὸν Γέροντα τὰ σχόλια τῶν ἐφημερίδων γιὰ τὴν πτώση κληρικοῦ. Ἄκουσε μὲ προσοχή, χωρὶς νὰ ταραχθῆ καὶ νὰ παρασυρθῆ, καὶ μὲ ἡρεμία καὶ ταπείνωση ἀπάντησε: «Ἐγὼ δὲν ξέρω, τὶ ἀκριβῶς συνέβη, ἀλλὰ ἂν ἔγιναν ὅπως μοῦ τὰ εἴπατε, φαίνεται πὼς ὁ Θεὸς λυπήθηκε τὸν ἄνθρωπο αὐτὸν ἐπειδὴ εἶχε μεγάλο ἐγωϊσμὸ καὶ ἐπέτρεψε τὴν πτώση αὐτὴ μὲ σκοπὸ νὰ μετανοήσει καὶ νὰ σωθῆ».
***
τοζ΄.
Πρέπει νὰ εἴμαστε ἀγωνιστές, καὶ ὄχι μόνο θαυμαστές. Δὲν ὠφελεῖ νὰ θαυμάζουμε μόνο τοὺς Ἁγίους, χρειάζεται νὰ μποῦμε στὸ στάσιο, νὰ ἀνασκουμπουθοῦμε καὶ νὰ παλέψουμε. Πολλοί, συνηθίζουν νὰ κάθονται ἀναπαυτικὰ στὶς πολυθρόνες, νὰ τρῶνε πασατέμπο καὶ νὰ χειροκροτοῦν, χωρὶς νὰ ἀγωνίζονται. Ἔτσι ὅμως δὲν γίνεται προκοπή.
***
τοη΄.
Χρειάζεται προσοχή, γιατὶ ἡ ἁμαρτία καὶ ἡ κακὴ συνήθεια μποροῦν καὶ μετὰ ἀπὸ θαύματα, ἂν ἀμελήσει κανείς, νὰ τὸν παρασύρουν στὰ δίχτυα τοῦ κακοῦ. Ἕνας δαιμονισμένος ἦρθε ἐδῶ καὶ τὸ δαιμόνιο ἔφυγε, ἀλλὰ στὴν συνέχεια ὁ ἴδιος δὲν πρόσεξε, ἔπεσε σὲ ἀνηθικότητες καὶ ξαναδαιμονίστηκε.
***
τοθ΄.
Νὰ δινόμαστε στὸν ἀδελφὸ γιὰ νὰ μᾶς δοθῆ ὁ Χριστός.
***
τπ΄.
Ἀπὸ τὴν ἐλιὰ τῆς αὐλῆς στὴν Παναγούδα, ὁ Γέροντας εἶχε τεντωμένο ἕνα σύρμα, γιὰ νὰ ἁπλώνει τὴν φανέλα του. Ἀπὸ τὸ σύρμα αὐτὸ περνοῦσαν τὰ μυρμήγκια καὶ ἔρχονταν στὸν τοῖχο τοῦ Κελλιοῦ του. Ἐπειδὴ δυσκολεύονταν, ὁ Γέροντας ἔβαλε δίπλα καὶ ἕνα ξύλο καὶ τοὺς ἔκανε μία ἄνετη λεωφόρο. Ἂν τόσο σκεφτόταν τὰ μυρμήγκια, πόσα ἔκανε γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο καὶ γιὰ τὸν Θεό!
***
τπα΄.
Ἕναν νέο μὲ σοβαρὰ ψυχολογικὰ προβλήματα τὸν ἔφερε στὸν Γέροντα ἕνας φίλος του γιὰ νὰ τὸν βοηθήσει. Τὸν ῥώτησε ὁ Γέροντας:«Θυμᾶσαι ποιός λογισμὸς σὲ τρέλανε;». Ἐκεῖνος δὲν θυμόταν καὶ ὁ Γέροντας τοῦ εἶπε ἀκριβῶς τὶ λογισμὸ εἶχε πρὶν νὰ ἀῤῥωστήσει.
***
τπβ΄.
Κάποιος φοιτητὴς τῆς Θεολογίας ἐπισκέφτηκε τὸν Γέροντα στὸν Τίμιο Σταυρό, ἐντυπωσιάστηκε ἀπὸ τὴν συνομιλία καὶ ἀπεφάσισε νὰ γίνει μοναχὸς καὶ νὰ μείνει μαζί του. Ὁ Γέροντας τοῦ εἶπε: «Τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ γιὰ σένα εἶναι νὰ γίνεις μοναχὸς σὲ Κοινόβιο καὶ ὄχι στὴν ἔρημο. Νὰ γυρίσεις ὅλα τὰ Μοναστήρια καὶ ὅπου σὲ φωτίσει ἡ Παναγία καὶ ἀναπαυτεῖς πνευματικά, ἐκεῖ νὰ μείνεις. Καὶ ἐγὼ εἶμαι πρόθυμος νὰ σὲ βοηθάω στὴν μοναχική σου πορεία μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν συμβουλή μου, ἂν χρειασθῆ».
***
τπγ΄.
Ὁ μοναχὸς δὲν γράφει βιβλία, ἀλλά, ὅταν εἶναι ἀνάγκη, γράφει. Ὁ ἄλλος ἀκόμα δὲν ἦρθε στὸ Ὄρος, δὲν πρόλαβε νὰ γίνει μοναχός, καὶ ἤθελε νὰ μιλήσει καὶ νὰ γράψει γιὰ τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ὁ ἄλλος ἦρθε μία ἐπίσκεψη στὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ ἔγραψε βιβλίο. Ἕνας ἄλλος, μόλις ἔγινε μοναχός, ἄρχισε νὰ γράφει δογματικὰ βιβλία καὶ νὰ κρίνει τοὺς πάντες. Αὐτὸ δὲν εἶναι φυσιολογικό. Μοιάζει μὲ ἕνα βρέφος ποὺ γεννιέται μὲ δόντια καὶ δαγκώνει, δηλαδὴ εἶναι ἕνα τέρας.
***
τπδ΄.
Μακρυὰ ἀπὸ ἀρχαιολογίες οἱ μοναχοί, καὶ νὰ προσέξουν μὲ τοὺς τσιμεντόλιθους νὰ μὴν γίνουν καὶ αὐτοὶ τσιμεντόλιθοι.
***
τπε΄.
Σὲ ἕνα Μοναστήρι μὲ πενῆντα μοναχούς, πολλὲς φορὲς οἱ πενῆντα μαζὶ δὲν μποροῦν νὰ βοηθήσουν πνευματικὰ τὸ Μοναστήρι ὅσο ἕνας.
***
τπστ΄.
Ὁ λογισμὸς μερικῶν μοιάζει μὲ τὸ κρασί. Ὅταν ἀρχίσει καὶ χαλάει δὲν σταματᾶ, μέχρι νὰ γίνει ξύδι.
***
τπζ΄.
Στὸ Ἅγιον Ὄρος ἦρθε ζύμη ἀλλὰ τί προζύμι βρῆκε ἀπὸ μᾶς τοὺς σημερινοὺς μοναχούς;
***
τπη΄.
Ἕναν Ἅγιο ἂν εἴχαμε, θὰ ἀντιμετώπιζε ὅλα τὰ προβλήματα. Μπορεῖς νὰ μοῦ βρῆς ἕναν Ἅγιο;
***
τπθ΄.
Τὴν καρδιά μου δὲν τὴν δίνω σὲ κανέναν. Τὴν ἔδωσα μερικὲς φορὲς καὶ εἶπαν: «Τὶ ὡραῖα καρδιά!», ἀλλὰ τὴν χρησιμοποίησαν γιὰ νὰ σπάζουν καρύδια.
***
τϟ΄.
Ῥίξτε τὸν μεγαλύτερο βάρος τοῦ ἀγῶνα στὴν προσευχή. Ἡ προσευχὴ εἶναι τὸ πνευματικό μας βαρόμετρο. Κάντε ὁλόκληρη τὴν ζωή σας μία προσευχὴ στὸν Θεό.
***
τϟα΄.
Νὰ ἔχουμε σταθερότητα στὸν ἀγῶνά μας. Νὰ μὴν εἴμαστε σὰν τὸν χείμαῤῥο ποὺ κατεβάζει μία φορὰ τὸ νερὸ καὶ μετὰ ξηραίνεται· ἔτσι δὲν βρίσκει ἕνας διαβάτης νὰ πιῆ λίγο νερό.
***
τϟβ΄.
Ὁ ἄλλος κάνει θαύματα καὶ τοῦ βάζει λογισμοὺς ὁ πειρασμὸς ὅτι δὲν ὑπάρχει Θεός.
***
τϟγ΄.
Λείπει ἀπὸ τοὺς σημερινοὺς μοναχοὺς ἡ αὐταπάρνηση, γι’ αὐτὸ δὲν προχωρᾶμε πνευματικά, καὶ δὲν ζοῦμε σὰν τοὺς Ἁγίους Πατέρες.
***
τϟδ΄.
Μοναχός, εἶπε στὸν Γέροντα, ὅτι κάθε χρόνο μετὰ τὸ Πάσχα κάνει ἕνα προσκύνημα ἐντὸς τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὁ Γέροντας, μὲ χαριτωμένο τρόπο, ἀλλὰ δείχνοντας μὲ λεπτότητα τὴν διαφωνία του, εἶπε: «Τὴν ἄδειά σου παίρνεις;»
***
τϟε΄.
Σὲ ἕναν γυναικεῖο Μοναστήρι, πρόσφεραν στὸν Γέροντα καφέ. Πάνω στὸ τραπέζει εἶχαν στρωμένο ἕνα ὡραῖο λευκὸ τραπεζομάνδηλο, κεντημένο καὶ σιδερωμένο. Ὁ Γέροντας, γιὰ νὰ διδάξει στὶς μοναχὲς πρακτικὰ τὴν μοναχικὴ ἁπλότητα, ἔχυσε πρῶτα τὸν καφὲ πάνω σὲ ὅλο τὸ τραπέζι, ὕστερα δίπλωσε τὸ τραπεζομάνδηλο, ὥστε νὰ λερωθῆ περισσότερο, καὶ εἶπε: «Τώρα Γερόντισσα, ἀφῆστε τὰ κομποσχοίνια, πᾶτε νὰ πλύνετε καὶ νὰ σιδερώσετε τὸ τραπεζομάνδηλο».
***
τϟστ΄.
Τὶ εἶναι τὸ θέλημα γιὰ τὸν καλόγερο! Ἦταν κάποιος σὲ ἕνα Κοινόβιο καὶ ὅλο ἔκανε τὸν ἄῤῥωστο καὶ δὲν ἔκανε τίποτε. Μόλις ἔφυγε καὶ πῆρε Κελλί, δὲν σταματᾶ καθόλου. Ποῦ τὴν βρίσκει τὴν δύναμη; Ἄλλος, στὸ Μοναστήρι του ἦταν ὅλο λογισμοὺς καὶ ἀντίδραση. Μόλις τὸν βάλανε Ἀντιπρόσωπο καὶ πῆρε πρωτοβουλία, ἔκανε τὸ κονάκι του παλάτι.
***
τϟζ΄.
Νὰ δεχόμαστε ὅλες τὶς δοκιμασίες μὲ ταπείνωση καὶ ὑπομονή.
***
τϟη΄.
Ὁ Θεός, δὲν ζητᾶ τίποτε ἄλλο ἀπὸ μᾶς παρὰ τὴν καρδιά μας καθαρή.
***
τϟθ΄.
Καλύτερα νὰ ξεσπάσει ἕνα μπουρίνι σὲ μία ἀδελφότητα, μὲ μία ἀντιβίωση τακτοποιεῖται, παρὰ νὰ ὑπάρχουν συνεχῶς δέκατα.
***
υ΄.
Ὁ δόκιμος μοναχός, γιὰ νὰ κάνει προκοπή, πρέπει νὰ ξεχνάει τὸν κόσμο καὶ πάντα νὰ θυμᾶται τὴν μεγάλη τιμὴ ποὺ τοῦ ἔκανε ὁ Θεός, ἀπὸ ἄνθρωπο νὰ θέλει νὰ τὸν κάνει ἄγγελο. Νὰ ἔχει φιλότιμο, ταπείνωση καὶ τὸ ἀγωνιστικὸ πνεῦμα, γιατὶ χωρὶς αὐτὰ θὰ εἶναι σὰν μία τετράγωνη ῥόδα ποὺ θὰ θέλει συνέχεια σπρώξιμο γιὰ νὰ κινηθῆ. Ἐνῶ ἂν εἶναι στρογγυλή, τῆς δίνεις μία καὶ κυλάει.
***
υα΄.
Ἡ καινούρια ψάλτρια καλύτερα νὰ ἔχει σφίξιμο παρὰ ἀναίδεια. Ἡ δόκιμη, ἡ μικρὴ ἀδελφή, νὰ μὴν προπορεύεται στὴν ψαλμωδία, λίγο πίσω νὰ εἶναι. Ὅλα τὰ νέα καλογέρια ψάλλουν κοσμικά. Ἀφοῦ δὲν ξέρουν τί εἶναι ἡ καλογερική, πῶς θὰ ξέρουν ποιό εἶναι τὸ καλογερικὸ ψάλσιμο;
***
υβ΄.
Φιλότιμο χωρὶς ταπείνωση καὶ ἀγάπη δὲν γίνεται. Τὸ φιλότιμο ἔχει ἀφάνεια. Ἀλλοιῶς πατᾶμε σὲ ἄλλο κουμπί, τὸν ἐγωϊσμό. Ἔχουν τόση διαφορὰ τὸ φιλότιμο καὶ ὁ ἐγωϊσμὸς ὅσο ἡ μετάνοια ἀπὸ τὴν μεταμέλεια. Ὁ Ἰούδας μετεμελήθη ἀπὸ ἐγωϊσμό. Ὁ Πέτρος μετενόησε καὶ ἔκλαυσε πικρῶς ἀπὸ φιλότιμο.
***
υγ΄.
Ὅταν ζῆ κανεὶς πνευματικά, ἀνοίγουν οἱ ὀφθαλμοὶ τῆς ψυχῆς του καὶ βλέπει τὰ παραμικρὰ σφάλματα πολὺ μεγάλα καὶ σιχαίνεται τὸν ἑαυτό του. Τότε νιώθει συγχρόνως καὶ θεϊκὴ παρηγοριά, γιατὶ ταπεινώνεται καὶ ἔρχεται ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ.
***
υδ΄.
Ἐνῶ στὴν πνευματικὴ ζωὴ προσπαθεῖ κανεὶς νὰ δῆ ὅλη τὴν βρωμιὰ ποὺ ὑπάρχει μέσα του, στὴν κοσμικὴ ζωὴ προσπαθοῦν νὰ τὴν καλύψουν μὲ τὸ νὰ θέλουν νὰ φαίνεται καλὸς ὁ ἐξωτερικὸς ἄνθρωπος. Φτιάχνουν καλούπια ἐξωτερικῆς συμπεριφορᾶς ποὺ γίνονται μονωτικὸ ὑλικό, τοῖχος, καὶ δὲν ἔρχεται μέσα ἡ θεία Χάρις.
***
υε΄.
Ὅταν παίρνω τὸ ἄσχημο, νιώθω ὄμορφα, ὅταν διώχνω τὸ ἄσχημο νιώθω ἄσχημα.
***
υστ΄.
Ὅταν δὲν δικαιώνεις τὸν ἑαυτό σου, τότε δέχεσαι ὅλη τὴν χαρὰ τοῦ κόσμου. Ἀλλὰ ὅταν θέλεις νὰ τὸν δικαιώνεις, δὲν βρίσκεις ἀνάπαυση.
***
υζ΄.
Ὅσο θέλουμε οἱ ἄλλοι νὰ μᾶς φέρονται καλά, τόσο αὐτοὶ δὲν μᾶς ὑπολογίζουν. Ὅταν ὅμως ταπεινωθοῦμε, τὸ σκηνικὸ ἀλλάζει.
***
υη΄.
Ἡ λύπη εἶναι πάθος, ἂν λείπει ὁ Χριστός.
***
υθ΄.
Πῶς θὰ ἀποκτήσουμε ζῆλο; Ἂν φύγει ὁ ἄλλος ζῆλος, ἡ ζήλεια δηλαδή.
***
υι΄.
Οἱ ἀσκητὲς ἔζησαν σὲ σπηλιὲς χωρὶς φῶτα. Ἐκεῖ εἶδαν τὸ φῶς τοῦ Χριστοῦ. Ἐμεῖς ἂν ζητᾶμε ἄνεση, φῶτα, θὰ ἔχουμε «κοσμικὰ φῶτα».
***
υια΄.
Ἀπὸ πολλὰ σημερινὰ Κοινόβια χάθηκε τὸ πνεῦμα τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς ἀρχοντιᾶς ποὺ ὑπῆρχε κάποτε. Τότε ὁ μοναχὸς στὸ διακόνημά του ἦταν ἀφέντης, χωρὶς φυσικὰ νὰ κάνει παρακοή. Μποροῦσε, ὅποτε ἤθελε νὰ δουλεύει, ὅποτε αἰσθανόταν τὴν ἀνάγκη νὰ προσεύχεται. Ὁ μάγκιπας, ἂς ὑποθέσουμε, ὅταν δὲν μποροῦσε γιὰ τὸν ἄλφα ἢ βῆτα λόγο νὰ κάνει πνευματικὴ ἐργασία, πήγαινε ἀκόμα καὶ τὴν νύχτα καὶ κοσκίνιζε τὸ ἀλεύρι καὶ κοσκίνιζε καὶ τὸν διάβολο. Ἐνῶ σήμερα σὲ πολλὰ Κοινόβια ὅλα γίνονται μὲ ἕνα σύστημα στρατιωτικό, ὅπου δὲν μπορεῖ νὰ ἀναπτυχθεῖ κανονικὰ ὁ μοναχός. Μοιάζουν μερικὰ Μοναστήρια σὰν οἰκοτροφεῖα. Τότε ὑπῆρχε ἡ ἀντίληψη ὁ κάθε μοναχὸς νὰ ἀναπαύει τὸν ἀδελφό του.
***