Ὁ Γάμος - ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Ἀγαπητά μου παιδιά,

Τό ἔντυπο αὐτό πού κρατᾶτε στά χέρια σας ἀπευθύνεται σέ σᾶς, δύο νέους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι πρόκειται νά τελέσετε τόν γάμο σας σέ ἕναν ἀπό τούς ἱερούς ναούς τῆς Μητροπόλεώς μας· τῆς Μητροπόλεως Νέας Σμύρνης. Στήν ἀγάπη σας ἀπευθύνεται μέ αἴσθημα εὐθύνης ὁ ἐπίσκοπος τῆς περιοχῆς προκειμένου νά σᾶς ἐπισημάνει ὁρισμένα πρακτικά ζητήματα πού συνδέονται μέ τήν τέλεση τοῦ γάμου σας.

● Εἶστε ὀρθόδοξοι χριστιανοί. Μέλη τῆς Ἐκκλησίας μας. Πνευματικά παιδιά μας. Γι᾽ αὐτό χαιρόμαστε κι ἐμεῖς γιά τή μεγάλη ἀπόφαση πού πήρατε νά ἔρθετε σέ κοινωνία γάμου καί νά ἑνώσετε τίς καρδιές καί τή ζωή σας.

● Ὁ γάμος στή χριστιανική μας πίστη καί στή μακραίωνη ἐμπειρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς παραδόσεώς μας δέν εἶναι μόνο μία φυσική σχέση, οὔτε ἕνα ἁπλό κοινωνικό γεγονός. Εἶναι μυστήριο, ἐνταγμένο στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας.
Συνδέεται μέ τήν ἐν Χριστῷ σωτηρία μας· τήν αἰώνια προοπτική τοῦ ἀνθρώπου. Γι᾽ αὐτό καί ἱερολογεῖταιὁ χριστιανικός γάμος. 

● Συναθροιζόμαστε στό ναό τοῦ Θεοῦ γιά νά ζητήσουμε τήν εὐλογία τῆς μητέρας μας Ἐκκλησίας. Προσευχόμαστε θερμά ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ νά ἐξαγιάσει τή φυσική σχέση. Καί νά ἐνδυναμώσει τό νέο ζευγάρι νά ζήσει μέ ἁρμονία, μέ ἀγάπη, μέ ἀμοιβαία πιστότητα. Μέσα στήν Ἐκκλησία. Ὑπακούοντας στό ἅγιο θέλημα τοῦ Θεοῦ. 

Σᾶς παρακαλοῦμε, λοιπόν, τόσο ἡ προετοιμασία τοῦ γάμου σας ὅσο καί ἡ συμμετοχή σας στήν τέλεση τοῦ μυστηρίου νά συνοδεύεται ἀπό τή βαθιά συνείδηση καί ἐπίγνωση τῆς ἱερότητας τοῦ μυστηρίου. Καί γιά νά τό ἐπιτύχετε αὐτό σᾶς ζητοῦμε νά λάβετε σοβαρά ὑπόψη σας τά ὅσα περιλαμβάνονται στό ἔντυπό μας αὐτό. 

Σᾶς εὐχόμαστε καλά στέφανα ! Ὁ Κύριος νά εὐλογήσει πλούσια τόν γάμο σας καί νά σᾶς ἀξιώσει νά δημιουργήσετε μιά ὄμορφη χριστιανική οἰκογένεια.

Ὡς χριστιανοί ἀνήκουμε σέ μία ἐνορία, δηλαδή σέ μία χριστιανική κοινότητα, στά ὅρια τῆς ὁποίας βρίσκεται τό σπίτι μας. Ὁ ναός τῆς ἐνορίας μας εἶναι τό κέντρο τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ζωῆς. 

Στό ναό τῆς ἐνορίας μας βαπτιστήκαμε καί, φυσικά, στόν ἐνοριακό μας ναό θά πρέπει νά τελέσουμε καί τό μυστήριο τοῦ γάμου μας. 

Ἀποτελεῖ παγιωμένη συνήθεια ὁ γάμος νά γίνεται στήν ἐνορία τῆς νύφης ἤ στήν ἐνορία, στά ὅρια τῆς ὁποίας πρόκειται τό νέο ζευγάρι νά ἐγκατασταθεῖ.

Ἄν θέλουμε νά εἴμαστε μέσα στό πνεῦμα τῆς γνήσιας ἐκκλησιαστικῆς μας παράδοσης, γάμοι δέν πρέπει νά γίνονται 

● σέ ξένες ἐνορίες

● σέ παρεκκλήσια 

● σέ ἰδιωτικά παρεκκλήσια «κτημάτων» γιά τόν λόγο ὅτι ἐκεῖ ἀποφασίσαμε νά κάνουμε καί τή γαμήλια δεξίωσή μας ! 

Καί τά κριτήρια ἐπιλογῆς ναοῦ, ὅπως ἡ πλατεία, ἡ δυνατότητα παρκαρίσματος τῶν καλεσμένων, τά σκαλιά τῆς εἰσόδου τῆς ἐκκλησίας καί ἄλλα, εἶναι κοσμικά κριτήρια πού δέν ταιριάζουν σέ χριστιανούς, γιά τούς ὁποίους ὁ γάμος εἶναι μυστήριο καί ὄχι κοσμική τελετή.

Ὁ γάμος, ὅπως καί τό βάπτισμα, στήν πρώτη Ἐκκλησία ἐτελεῖτο τήν Κυριακή στή διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας. Ἀργότερα —μέ τήν ἀλλαγή συνθηκῶν ζωῆς—, ὁ γάμος ἀποσπάστηκε ἀπό τή θεία Λειτουργία καί γίνεται ξεχωριστά καί ἄλλες ἡμέρες. Ὡστόσο, ἡ πλέον κατάλληλη ἡμέρα γιά ἕνα μυστήριο χαρᾶς, ὅπως εἶναι ὁ γάμος, παραμένει ἡ Κυριακή. 

Γάμοι δέν πρέπει νά γίνονται ἡμέρες νηστείας, ὅπως εἶναι ἡ Τετάρτη καί ἡ Παρασκευή. Καί ἀσφαλῶς δέν γίνονται κατά τή διάρκεια τῶν περιόδων νηστείας, ὅπως εἶναι ἡ Μεγάλη Σαρακοστή καί οἱ ἄλλες γνωστές περίοδοι, πού οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί νηστεύουμε.

Γιά νά εὐλογηθεῖ ὁ γάμος δύο χριστιανῶν χρειάζεται ἡ ἄδεια τοῦ ἐπισκόπου, πού ποιμαίνει τήν ἐκκλησιαστική ἐπαρχία στήν ὁποία οἱ μελλόνυμφοι ἀνήκουν ἤ σέ ναό τῆς ὁποίας σκέπτονται νά τελέσουν τόν γάμο τους. Ἡ προϋπόθεση αὐτή ἰσχύει ἀπό τά ἀποστολικά ἀκόμη χρόνια.

Γιά τήν ἔκδοση τῆς ἄδειας, χρειάζονται ὁρισμένα δικαιολογητικά, ἄλλα ἐκκλησιαστικῆς φύσεως καί ἄλλα πού ἔχει καθορίσει ἡ πολιτεία ἡ ὁποία καί ἀναγνωρίζει τόν θρησκευτικό γάμο. 

Τά γραφεῖα τῶν ἐνοριῶν μας διαθέτουν ἔντυπο μέ τά ἀπαιτούμενα δικαιολογητικά καί οἱ ἐφημέριοί μας εἶναι πρόθυμοι νά βοηθήσουν σέ κάθε ἀπορία τους τούς ἐνδιαφερομένους.

Ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὀνομάζει τόν χριστιανικό γάμο «μέγα μυστήριον». Αὐτό δέχεται ἡ Ἐκκλησία μας. Αὐτό πιστεύουμε οἱ χριστιανοί. Γι᾽ αὐτό καί οἱ μελλόνυμφοι ἐπιβάλλεται νά προετοιμάζονται πνευματικά γιά τήν εὐλογημένη ὥρα τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου τους. 

Δυστυχῶς, μᾶς ἀπορροφοῦν καί μᾶς καταπονοῦν οἱ προετοιμασίες γιά πολύ δευτερεύοντα ζητήματα καί μᾶς διαφεύγει ἡ πνευματική προετοιμασία γιά τό ἴδιο τό μυστήριο. 

Ἡ Ἐκκλησία μας προτείνει οἱ μελλόνυμφοι : 

● Νά ἐπιδιώξουν νά ἐξομολογηθοῦν στόν πνευματικό τους πατέρα καί νά ζητήσουν τήν εὐχή του. 

● Νά ἐκκλησιαστοῦν καί νά κοινωνήσουν τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου μας. 

● Νά προσευχηθοῦν θερμά γιά τόν κορυφαῖο αὐτό σταθμό τῆς ζωῆς τους, ὅπως εἶναι ἡ ὥρα τοῦ γάμου.

● Μέσα ἀπό τήν ἀνάγνωση ἑνός ἀπό τά τόσο ἀξιόλογα βιβλία που κυκλοφοροῦν νά ἐμβαθύνουν στό νόημα τοῦ χριστιανικοῦ γάμου.

Ὁ ναός μας εἶναι ἱερός τόπος, ὅπου λατρεύουμε τόν Θεό καί ἱερουργοῦνται τά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Κανείς δέν ἐπιτρέπεται μέσα στό ναό νά κάνει ὅ,τι τοῦ ἀρέσει ἤ νά τόν «στολίζει» ὅπως ἐκεῖνος νομίζει.

Δυστυχῶς οἱ παρεμβάσεις ἀσχέτων ἀνθρώπων ἀναφορικά μέ τόν στολισμό τοῦ ναοῦ κατά τό μυστήριο τοῦ γάμου ἔχουν φτάσει στό ἀπροχώρητο ! Δέν διακοσμοῦν, ἀλλά βεβηλώνουν τίς ἐκκλησίες μας.

Εἶναι ἀνάγκη νά διαφυλάξουμε τήν ἱερότητα τοῦ χώρου καί τή σεμνότητα κατά τήν τέλεση τῶν μυστηρίων. Καί σέ αὐτό ἔχουμε μεγάλη εὐθύνη ὅλοι μας. Προπάντων ἐμεῖς οἱ ἱερωμένοι.

Ἐπιτρέπεται:

Ὁ σεμνός στολισμός τοῦ σολέα μέ δύο ἀνθοδέσμες δεξιά καί ἀριστερά καί, φυσικά, μέ τίς δύο γαμήλιες λαμπάδες. Κι αὐτές ὅμως ὄχι ὀγκώδεις καί ἐξεζητημένες, πράγμα τό ὁποῖο δυσκολεύει καί πρακτικά τήν τέλεση τοῦ μυστηρίου.

Δέν ἐπιτρέπονται:

● Προκλητικοί φωτισμοί καί προβολεῖς πού μεταβάλλουν τόν ναό σέ φωτογραφικό στούντιο.

● Ὁ στολισμός τῶν κιγκλιδωμάτων τοῦ κεντρικοῦ διαδρόμου τοῦ Ναοῦ μέ λουλούδια, φαναράκια, σχοινιά, τούλια ἤ ὑφάσματα. 

● Ἀλλά καί στόν πρόναο ἤ τόν αὔλειο χῶρο τοῦ ναοῦ δέν εἶναι ἐπιτρεπτή ἡ χρήση βεγγαλικῶν ἤ ἄλλων πραγμάτων πού δέν ἁρμόζουν στόν χῶρο καί τόν ρυπαίνουν.

Ἄν γιά ὁποιαδήποτε συνάντησή μας μέ κάποιον ὀφείλουμε νά εἴμαστε συνεπεῖς, αὐτό ἐπιβάλλεται πολύ περισσότερο στήν ὥρα τοῦ γάμου μας. 

Καθορίστηκε συγκεκριμένη ὥρα γιά τόν γάμο σας. Καί ἀσφαλῶς γνωρίζετε ὅτι ὁ ναός μας ἔχει τό πρόγραμμά του στό ὁποῖο εἶναι ὑποχρεωμένος νά ἀνταποκριθεῖ. Ἑπομένως ὀφείλετε νά προσέλθετε ἐγκαίρως στό ναό. Στήν ὥρα σας!

Ἡ ἀσυνέπεια μᾶς ἐκθέτει στά μάτια τῶν λειτουργῶν, τῶν ψαλτῶν, τῶν καλεσμένων μας, πού τούς ἀναγκάζουμε ἔτσι νά ἀγανακτοῦν καί νά μᾶς σχολιάζουν ἀρνητικά.

Ὁ γάμος —τό εἴπαμε— εἶναι μυστήριο· ἱερή τελετή. Καί λαμβάνει χώρα μέσα στό ναό, ἕνα τόπο ἱερό, προσευχῆς καί λατρείας. Τόν σεβασμό στήν ἱερότητα τοῦ χώρου καί στά ὅσα τελοῦνται σ᾽ αὐτόν δείχνουμε ὄχι μόνο μέ τή διάθεση τῆς ψυχῆς μας ἀλλά καί μέ τή σεμνή ἐνδυμασία μας. 

Δυστυχῶς, πάει νά γίνει κανόνας νύφη, κουμπάρα, συγγενεῖς, καλεσμένοι νά ἐμφανίζονται στό μυστήριο τοῦ γάμου μέ προκλητική ἐνδυμασία. Εἴτε εἶναι καλοκαίρι εἴτε εἶναι χειμώνας.

Ἡ συμπεριφορά μας αὐτή δέν μᾶς τιμᾶ, γιατί κι ἐμεῖς μέ τήν προκλητική μας ἐνδυμασία δέν σεβόμαστε οὔτε τόν Θεό μπροστά στόν ὁποῖο ὑποτίθεται στεκόμαστε, οὔτε τήν ἱερότητα τοῦ χώρου, οὔτε τό ἴδιο τό μυστήριο τοῦ γάμου στό ὁποῖο συμμετέχουμε.

ΣΕΜΝΗ ΕΝΔΥΜΑΣΙΑ ! Σεβασμός στό ναό τοῦ Θεοῦ. Σεβασμός στήν ὥρα τοῦ μυστηρίου.

Ὅλα ὅσα διαβάζουμε (Ἀπόστολος, Εὐαγγέλιο, εὐχές), ὅσα ψάλλουμε καί ὅσα τελοῦμε (οἱ λειτουργικές πράξεις) στή διάρκεια τῆς ἱερῆς τελετῆς τοῦ γάμου ἀφοροῦν πρωτίστως σᾶς τά δύο νέα παιδιά μας πού ἔρχεστε σέ κοινωνία γάμου. Γι᾽ αὐτό, περισσότερο ἀπό ὅλους, σεῖς οἱ ἴδιοι θά πρέπει νά συναισθάνεστε τήν ἱερότητα τῶν στιγμῶν καί νά συμμετέχετε ὅσο γίνεται πιό συνειδητά στά τελούμενα. 

Στεκόμαστε, παιδιά μου, ἐνώπιον τοῦ ζῶντος καί ἀληθινοῦ Θεοῦ. Βρισκόμαστε σ᾽ ἕνα τόπο ἱερό. Ἱερουργεῖται τό μυστήριο τοῦ γάμου σας. Ἐπικαλούμαστε μέ τήν προσευχή μας γιά σᾶς τή χάρη τοῦ Χριστοῦ μας. Θά πρέπει καί σεῖς νά συμμετέχετε καί νά συμπροσεύχεστε μέ συναίσθηση καί θέρμη. 

Ἐδῶ εἶναι ἡ οὐσία τοῦ γάμου ὡς μυστηρίου τῆς πίστεως. Οὔτε οἱ στολισμοί, οὔτε ἡ ἐπίδειξη καί ἡ χλιδή, οὔτε οἱ φωτογράφοι καί τά βίντεο, οὔτε τά πλαστά χαμόγελα, οὔτε οἱ ἐπιτηδευμένες πόζες!

Ὁ μεγάλος κίνδυνος πού ἀπειλεῖ τό μυστήριο τοῦ γάμου στίς μέρες μας εἶναι ἡ πλήρης ἐκκοσμίκευσή του. Γι᾽ αὐτό ὅλοι μας ὀφείλουμε νά διαφυλάξουμε τήν ἱερότητά του. 

Ἄς μᾶς ἐπιτραπεῖ, μέ τήν εὐθύνη τοῦ ποιμένος, νά ἐπισημάνουμε μέ ἔμφαση φαινόμενα ἀπαράδεκτα καί ἔθιμα κατακριτέα πού συναντοῦμε κατά τήν τέλεση τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου. 

● Ὁ θόρυβος, οἱ συζητήσεις, ἡ ἀδιαφορία, οἱ ἄσκοπες μετακινήσεις ἐντός τοῦ ναοῦ κατά τή διάρκεια τοῦ μυστηρίου. Ἄλλοι μέ μιά τσίχλα στό στόμα, ἄλλοι μέ τά χέρια στίς τσέπες καί ἄλλοι στόν πρόναο καπνίζοντας, προσβάλλουν τήν ἱερότητα τοῦ χώρου καί τῆς ὥρας. 

● Οἱ φωτογράφοι καί οἱ βιντεολῆπτες. Μέ τήν προκλητική ἐμφάνισή τους πολλοί, τά πήγαιν-ἔλα στόν σολέα, τήν περιφρόνησή τους πρός τούς λειτουργούς καί τά τελούμενα, πλήττουν τήν ἱερότητα τῶν στιγμῶν καί διασποῦν τήν προσοχή ὅλων. 

● Ἡ ἀνόητη κίνηση τῆς νύφης κατά τήν ὥρα τοῦ ἀποστολικοῦ ἀναγνώσματος καί στή φράση «ἡ δέ γυνή ἵνα φοβῆται τόν ἄνδρα» νά πατήσει τό πόδι τοῦ γαμπροῦ «γιά νά τοῦ πάρει τόν ἀέρα»! Πλήρης παρανόηση τοῦ ἀποστολικοῦ λόγου καί κίνηση προκλητικά ἀσεβής!

● Ἡ ρίψη τοῦ ρυζιοῦ. Μιά ἀπό τίς ὡραιότερες στιγμές τοῦ μυστηρίου μέ βαθύ συμβολισμό, ὁ γαμήλιος χορός, μεταβάλλεται σέ «χαβαλέ» μέ τό πέταμα τοῦ ρυζιοῦ, κουφετῶν, λουλουδιῶν, κερμάτων καί πολλῶν ἄλλων. Οἱ φωνές, τά γέλια, οἱ ἄγαρμπες κινήσεις, ὁ θόρυβος, γελοιοποιοῦν τελικά τό μυστήριο καί κάνουν ἄνω κάτω τό ναό! 

Καί ὁ λόγος; Ὁ ἀνόητος ἰσχυρισμός : νά ριζώσει τό ἀντρόγυνο καί νά στεργιώσει ὁ γάμος! Πῶς ὅμως; Ὄχι μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ; Ὄχι μέ τήν εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας; Ὄχι μέ τήν ἀμοιβαία ἀγάπη τῶν συζύγων; Μέ τό ρύζι θά γίνει αὐτό; 

Δυστυχῶς, ἄν καί εἰσήλθαμε στόν 21ο αἰώνα, ἀκόμη μᾶς παραδέρνουν ἀνόητες προλήψεις καί ἔθιμα εἰδωλολατρικά. Φαινόμενα πού προσβάλλουν καί τήν αἰσθητική μας. Καί, φυσικά, μᾶς ἐκθέτουν στά μάτια ἑτεροδόξων χριστιανῶν ἤ καί ἁπλά πολιτισμένων καί καλλιεργημένων ἀνθρώπων, πού τυχαίνει νά παρευρίσκονται στούς γάμους μας.

Ἀγαπητά μου παιδιά, 

Ἔγραψα τά παραπάνω—πιστέψτε με— ἀπό πολλή ἀγάπη καί ὄχι γιά νά σᾶς λυπήσω. Καί ὁ σκοπός μου εἶναι νά σᾶς βοηθήσω νά κατανοήσετε τό βαθύ περιεχόμενο τοῦ χριστιανικοῦ γάμου καί νά ἑστιάσω τήν προσοχή σας στήν καλή προετοιμασία καί στή συνειδητή συμμετοχή σας στήν ἱερή τελετή. 

Εἶναι ἡ αἴσθηση τῆς εὐθύνης μου ὡς ἐπισκόπου τῆς Ἐκκλησίας μας, πού μέ ὑποχρεώνει νά σᾶς μιλήσω μέ εἰλικρίνεια καί εὐθύτητα. Καί θέλω νά πιστεύω ὅτι θά ἀκούσετε μέ προσοχή τή φωνή μου καί θά ἀνταποκριθεῖτε μέ προθυμία στά ὅσα σᾶς ὑποδεικνύω.

● Γιά νά ζήσετε καί νά χαρεῖτε σεῖς οἱ ἴδιοι καί μαζί μέ σᾶς κι ἐμεῖς τό μυστήριο τοῦ γάμου σας !

● Γιά νά λάβετε πλούσια τήν εὐλογία τοῦ Κυρίου μας