Γέροντας Χριστοφόρος, Καθηγούμενος Ι.Μ. Οσίου Γρηγορίου![]()
Σήμερα η Εκκλησία μας υπενθυμίζει την εξορία των Πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο.
Τώρα εμείς βρισκόμαστε στην εξορία. Είμαστε έξω από τον χώρο που ώρισε ο Θεός για μας, έξω από τον χώρο της αναπαύσεως, της ειρήνης, της ευτυχίας και της αγάπης.
Είμαστε έξω από τον Παράδεισο. Διότι, όπως έλεγε ο Γέροντας· «μέσα στον Παράδεισο οι Πρωτόπλαστοι ήσαν ευτυχισμένοι, γιατί ζούσαν με αγάπη, αγαπώντας τον Θεό και αγαπώντας ο ένας τον άλλον. Όταν άφησαν να μπή μέσα τους ο εγωισμός – με την παρακοή που έκαναν στον Ουράνιο Πατέρα τους- από εκείνη την στιγμή δεν μπορούσαν πιά να ζουν στον Παράδεισο».
Η παρακοή προς τον Θεό είναι αποστασία και χωρισμός από τον Θεό. Και όταν κανείς χωρίζεται από τον Θεό, χωρίζεται και από την Αγάπη που είναι ο Θεός, χωρίζεται και από την Ζωή που είναι ο Θεός. Άρα πεθαίνει. Ο άνθρωπος ζή πραγματικά «νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων», μόνον όταν είναι ενωμένος με τον Θεόν.
Μετά την εξορία αρχίζει η τραγωδία του ανθρωπίνου γένους. Ο κόπος, ο μόχθος, ο πόνος, οι θλίψεις, οι πειρασμοί και τα βάσανα του ανθρώπου είναι ζυμωμένα με την ζωή του. «Πειρατήριόν έστιν ο βίος ανθρώπου επί της γης» (Ιώβ ζ΄ 1).
Όμως ο Άγιος Θεός, ο Θεός της αγάπης και της ευσπλαχνίας, «ο θέλων πάντας ανθρώπους σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν», δεν εγκατάλειψε τους ανθρώπους. Και όπως λέγει ο Μ. Βασίλειος· «ουκ απεστράφη το πλάσμα Του εις τέλος, ό εποίησε, ουδέ επελάθου έργα χειρών Του. Εξαπέστειλε προφήτας, εποίησε δυνάμεις διά των αγίων Του, νόμον έδωκεν εις βοήθειαν. Και όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, εξαπέστειλεν ο Θεός τον Υιόν αυτού» (πρβλ. Θ. Λειτουργία), «γενόμενον εκ γυναικός, γενόμενον υπό νόμον, ίνα τους υπό νόμον εξαγοράση, ίνα την υιοθεσίαν απολάβωμεν» (Γαλ. δ΄ 4-5).
Ο Θεός μας δίνει την δυνατότητα να γίνωμε υιοί Θεού, να γίνωμε θεοί κατά Χάριν. Αυτό που χρειάζεται από μας είναι η τήρησις των εντολών του Θεού, η ταπείνωσις και η πραγματική μετάνοια και η αγάπη.
Όταν ο Χριστός απέστειλε τους Αποστόλους στα έθνη, τους είπε: «πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν· και ιδού εγώ μεθ υμών ειμί πάσας τας ημέρας έως της συντελείας του αιώνος. Αμήν» (Ματθ. κη΄ 19-20). Ο ίδιος ο Χριστός μας υπόσχεται ότι, όταν εμείς τηρούμε τις εντολές Του, θα είναι μαζί μας, βοηθός και προστάτης μας, σε όλες τις ημέρες της ζωής μας.
Εμπόδιο στον αγώνα μας να ζούμε σύμφωνα με τις εντολές του Θεού, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, και να κερδίσωμε τον Παράδεισο, την Βασιλεία των Ουρανών, είναι ο εγωισμός και η φιλαυτία μας. Και όπως έλεγε ο Γέροντας: «Πρέπει να νικήσωμε τον εγωισμό μας, για να βασιλεύση μέσα μας η αγάπη του Θεού, και τότε είμεθα άξιοι για τον Παράδεισο».
Και η Μεγάλη Τεσσαρακοστή αυτό το νόημα έχει. Να μας βοηθήση με την άσκησι, με την νηστεία, με την προσευχή, να αγωνισθούμε κατά των παθών μας, κατά του εγωισμού μας, και έτσι να έχωμε ελπίδα να κληρονομήσωμε τον Παράδεισο, την Βασιλεία των Ουρανών.
Εφέτος ας προσέξωμε περισσότερο την ευχή του αγίου Εφραίμ, την οποία κανείς μπορεί να την λέγη όλο τον χρόνο. Η Εκκλησία όμως ώρισε να λέγεται τώρα την Μ. Τεσσαρακοστή: «Κύριε και Δέσποτα της ζωής μου, πνεύμα αργίας, περιεργείας, φιλαρχίας και αργολογίας μή μοι δός. Πνεύμα δε σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης χάρισαί μοι τω σω δούλω. Ναί, Κύριε Βασιλεύ, δώρησαί μοι του οράν τα εμά πταίσματα και μή κατακρίνειν τον αδελφόν μου. Ότι ευλογητός ει εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».
Και από αυτή την ευχή, ας επικεντρώσωμε την προσοχή μας στο «οράν τα εμά πταίσματα και μή κατακρίνειν τον αδελφόν μου». Όταν κανείς κοιτάζη τα δικά του λάθη, τις δικές του αδυναμίες και αμαρτίες, δεν έχει χρόνο να ασχοληθή με τους άλλους και να τους κατακρίνη. Απεναντίας κατακρίνει τον εαυτό του· έχει αυτομεμψία. Και, όπως λέγουν οι Πατέρες, η αυτομεμψία είναι το ελαφρύ φορτίο που είπε ο Χριστός: «ο γάρ ζυγός μου χρηστός και το φορτίον μου ελαφρόν έστι» (Ματθ. ια΄ 30). Η αυτομεμψία και το ακατάκριτον είναι ο σύντομος δρόμος της σωτηρίας μας που οδηγεί στον Παράδεισο, στην αγάπη του Θεού.
Εύχομαι με ειλικρινή μετάνοια και ταπείνωσι να περάσωμε το στάδιο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και να αξιωθούμε να προσκυνήσωμε ακατακρίτως τα Άγια Πάθη και την Ανάστασι του Κυρίου μας.
Παραίνεσις του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής μας, Άρχιμ. Χριστοφόρου, επί τη ενάρξει της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, τη Κυριακή της Τυρινής του 2015.
Πηγή: «Ο Όσιος Γρηγόριος», ετήσια έκδοσις της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, περίοδος Β΄, έτος 2015, αριθμ. 40, σελ. 123-126.