Μοναχός Παύλος Λαυριώτης (1885 - 1.1.1980)

Ο Λαυριώτης Γέροντας Παύλος Παυλίδης ήταν ιατρός χειρουργός. Γεννήθηκε στη Σαφράπολη-Θεοδωρούπολη του Πόντου το 1885. Προσήλθε στην ιερά μονή Μεγίστης Λαύρας το 1925 κι εκάρη μοναχός το επόμενο έτος. Τα πρώτα γράμματα έμαθε στην αγιοτρόφο Καισά­ρεια της Καππαδοκίας. 

Τις σπουδές του τελείωσε στο πανεπιστήμιο Αθηνών. Ειδικεύθηκε στο Παρίσι και τη Λειψία με υποτροφία του τουρ­κικού κράτους ως αριστούχος. Εργάσθηκε ως ιατρός στην Κωνσταντι­νούπολη και την Προύσα και μάλιστα και ως αξιωματικός στον τουρκι­κό στρατό, απ’ όπου θαυμαστά δραπέτευσε το 1917. Το 1922 βρίσκεται στις τάξεις του ελληνικού στρατού. Νυμφεύθηκε, αλλά πρόωρα έμεινε χήρος. Ταλαιπωρημένος φθάνει στη Θεσσαλονίκη, κατόπιν στις Καρυές, στη μονή Βατοπεδίου και τέλος στη Μεγίστη Λαύρα. Το 1937 έγινε Γέροντας και το 1945 προϊστάμενος.

Γράφει ο ίδιος στην αυτοβιογραφία του τού 1948: «Εν τη αγωνία της εν Προύση μαρτυρικής εκείνης ζωής, κατελήφθη η Μικρασία υπό του ελληνικού στρατού, εν τω οποίω μόλις μετά έτος εδέησε να ονομασθώ έφεδρος ανθυπίατρος εις την Εσκί-Σεχίρ X μεραρχίαν βαρέ­ων οβιδοβόλων. Αλλά και τούτο διεδέχθη η επαίσχυντος εκκένωσις της Ανατολής, νύκτα δε διήλθομεν διά Προύσης, εγκαταλείπων εκεί πλουσίαν βιβλιοθήκην, ιατρικήν εγκατάστασιν, και πολύτιμά μοι εργόχειρα και γραπτά, και ως Ιώβ, πάντων μεν γυμνωθείς αλλά και τη αγάπη εκείνου τιμηθείς. Σήμερον, 5 Μαΐου, ήκουσα τον Εσπερινόν του Πολυάθλου, εορτάζοντος αύριον. Εκ Θεσσαλονίκης επεσκέφθην, χάριν περισυλλογής και προς εγγυτέραν γνωριμίαν αυτό το Άγιον Όρος. Υπεδέχθην εις Θάσον τους πρόσφυγας γονείς και αδελφούς μου, και επί δύο έτη προσελήφθην ιατρός της Ιεράς Μονής Βατοπεδίου. Ηγάπησα εκ κράσεως την ησυχίαν, την ειρήνην και την ευσέβειαν του Αγίου Όρους και απεφάσισα την μοναχικήν κουράν. Αλλ’ επέπρωτο να κοινοβιάσω εις Λαύραν διά λόγους, νομίζω πάλιν, θείας νεύσεως. Ανερχόμενός ποτε την μαρμάρινην κλίμακα και παρά τη θύρα της θαυματουργού Θεοτόκου Παραμυθίας μονονουχί ακούω ψιθυρισμούς εις τα ώτα της ψυχής “Εις Λαύραν … Λαύραν”! Και ούτως εν μυστική και παραδόξω συνεννοήσει μετά του μακαρίτου Γέροντος Σπυρίδωνος Καμπανάου, του Λαυριώτου ιατρού, εγενόμην τέλος μοναχός Λαυριώτης, καρείς τοιούτος μετά εξάμηνον τη 22α Μαρτίου 1926, Σάββατον προς Κυριακήν της Σταυροπροσκυνήσεως ».

Μέσα από κινδύνους και πολλές δυσκολίες γίνεται ο ιατρός όλου του Αγίου Όρους. Τρέχει παντού όπου τον καλούν να συνδράμει τους πονεμένους αδελφούς του. Βοήθησε κι έσωσε πολλούς. Ο βίος του ταπεινός, ασκητικός, σιωπηλός, καλογερικός. Φιλακόλουθος, φιλόπονος, μελετη­ρός, προσεκτικός. Ήταν παρά την ισχνή φωνή του καλός ψάλτης και βαθύς γνώστης της βυζαντινής μουσικής. Ο θεοφιλέστατος Ροδοστόλου Χρυσόστομος αφιερώνει στα έργα του πολλούς καλούς λόγους για τον Γέροντα Παύλο: «Το πρόσωπο και την κάτισχνη απ’ την νηστεία μορφή του μπορούσες ως άριστα να την παραβάλεις με τις τοιχογραφίες των οσίων του Καθολικού ή της Τραπέζης της Λαύρας και να αισθανθείς μυστική χαρά για την ομοίωσί της … Ζώνες, σχήματα, πολυσταύρια και κομποσχοίνες τριακοσάρες κοντά στ’ απέριττο κρεββάτι του, το γνώριμο και συνηθισμένο για καλογερική κάβια σκηνικό του, δείγματα της συμβολικής και πνευματικής πανοπλίας του Γερο-Παύλου. Για μας ήταν ξεχωριστή καταξίωσις να συχνάζουμε στο δωμάτιό του και να απολαμβάνουμε την συντροφιά του, να δεχόμαστε τις συμβουλές και τις ευχές του …».

Ο λογοτέχνης Ι. Μ. Παναγιωτόπουλος μεταξύ άλλων γράφει περί αυτού: «Είναι κοντός, λιγνός, φαλακρός, με άσπρο, αραιό και διχα­λωτό γένι. Παρακολουθεί τις ακολουθίες με κατάνυξη, ξεκουκίζει το κομποσκοίνι του, συλλογίζεται, διαβάζει και γράφει, καλόγερος από το 1925. Τα χειρόγραφά του έχουν ξεπεράσει τους εκατόν πενήντα τό­μους. Αποσπάσματα από τους τόμους αυτούς έχει τυπώσει σε τεύχη».

Ο κοσμογυρισμένος ιατρός, ο ευπροσήγορος μοναχός, ο φιλόθεος Γέροντας ανεπαύθη εν Κυρίω την 1.1.1980, μνήμη του ουρανοφάντορος Βασιλείου του Μεγάλου, του ιατρού και πολύσοφου αγίου.

Πηγή: Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου, Μέγα Γεροντικό, τ. Β΄, εκδ. Μυγδονία σ. 983-985.