Αγία Σοφία της Κλεισούρας

Στά χρόνια πού δέν ὑπῆρχε μοναστική ἀδελφότητα καί ὀργανωμένη κοινοβιακή ζωή εἰς την Ἱερᾶν Μονῆν Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου Κλεισούρας ἔζησε στό μοναστήρι καί σημάδεψε τήν ἰστορία του ὡς ἀσκήτρια ἡ Γερόντισσα Σοφία, ἡ ὁποία διηκόνησε τήν Παναγία ἀπό τό 1927 ἕως τήν κοίμησή της, τήν 6η Μαΐου 1974. 

Ἡ Γερόντισσα Σοφία Χοτοκουρίδου γεννήθηκε τό 1883 στό χωριό Σαρή-Ποπά, τῆς ἐπαρχίας Ἀρδάσσης Τριπόλεως, νομοῦ Τραπεζοῦντος στόν Πόντο. Ὑψηλό ἀνάστημα πνευματικῆς τελειώσεως καί ἁγιότητος ἡ ἀσκήτρια τῆς Κλεισούρας, Γερόντισσα Σοφία, ἐδόξασε τόν Θεόν μέ τήν ἁγιαστική της πορεία καί ἀντιδοξάσθηκε ἀπ’ Αὑτόν μέ τήν χάρη πού ἔλαβε.

Εἶχε ἀφιερώσει ὅλη της τή ζωή στόν Χριστό μας, γι’ αὐτό καί τίς θλίψεις τοῦ βίου της τίς ἀντιμετώπισε μέ καρτερικότητα καί ἐμπιστοσύνη στόν ἀγαθόδωρο Κύριο. 

Ἄν καί ἡ τροφή της ἦταν λιτή, τουρσί μέ ξεροκόμματα ψωμιοῦ καί σπάνια καμμιά κονσέρβα μέ ψάρι, εἶχε πάντα κάτι νά προσφέρει στούς προσκυνητές τῆς Μονῆς. Ἄν καί ρακένδυτη, ἡ πλούσια καρδιά της ἔδινε στούς πτωχούς ὅλα ὅσα ἡ καλοσύνη τῶν ἀνθρώ- πων τῆς ἔδινε. «Πάρ’ το νά τό φορᾶς, νά χαίρεται ἡ ψυχή μου», τούς ἔλεγε. Εἶχε ὑπερβεῖ τόν πόθο τῶν ὑλικῶν καί προσκαίρων, τῶν φθαρτῶν καί ρεόντων καί ἐπιζητοῦσε τά διαμένοντα εἰς τούς αἰῶνες. Γι’ αὐτό καί προσείλκυσε τήν Χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἡ καθαρή βιοτή της τήν εἶχε καταστήσει δοχεῖο τοῦ Παρακλήτου πολύτιμο, ὥστε νά γνωρίζει καί νά προλέγει τά μέλλοντα καί νά ἀποκαλύπτει στούς ἀνθρώπους τά κρύφια τῶν καρδιῶν τους. Εἶχε προειπεῖ τήν μετατροπή τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἀπό ἀνδρῶα σέ γυναικεῖα: «Θα ’ρθοῦν κορίτσια νά ὑπηρετήσουν τήν Παναγία». 

Συμβούλευε συνεχῶς καί ἔλεγε στούς ἀνθρώπους νά μετανοοῦν. Μιλοῦσε μέ σοβαρότητα καί βαρύτητα, ἀλλά ὅταν πολλές φορές ἀποκάλυπτε κάτι φοβερό, σκέπαζε τό χάρισμά της μέ μιά ἐπίπλα- στη σαλότητα. Ὅσο ἦταν στόν κόσμο καμάρωνε τά μαλλιά της καί διά τοῦτο τιμώρησε τόν ἑαυτό της μέ τό νά μήν τά λούσει καί χτενίσει πενήντα τρία ὁλόκληρα χρόνια. Εἶχε ἰδιαίτερη εὐλάβεια στόν Ἅγιο Γεώργιο, τόν Ἅγιο Μηνᾶ, τόν Ἅγιο Προφήτη Ἠλία. 

Τό ταξίδι της γιά τούς οὐρανούς τό γνώριζε ἀπό καιρό καί ἑτοιμαζόταν γι’ αὐ- τό. Σέ ὅσους τήν ἐπισκέπτονταν ἐκεῖνες τίς ἡμέρες προέλεγε τήν ἀναχώρησή της καί συμπλήρωνε προφητικά ὅτι σύντομα μεγάλο κακό θά βρεῖ τήν πατρίδα καί ἐννοοῦσε τήν ἐπέμβαση τῶν Τούρ- κων στήν Κύπρο. Τήν χαρακτήριζε ἡ ἁπλότητα καί ἡ ἀνεξικακία. Ἀγάπησε τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους μέ θαυμαστή δύναμη καί ἡ ζωή της πλουτίσθηκε ἀπό ἐντυπωσιακές ἐμπειρίες ἐπαφῆς μέ τήν Κυρία Θεοτόκο καί τούς Ἁγίους. Λείψανά της βρίσκονται στήν Ἱερά Μονή καί ἀποτελοῦν προσκύνημα γιά ὅσους τό ζητήσουν.

Παραθέτουμε μερικές ἀπό τίς διδαχές της, ὅπως τίς θυμοῦνται οἱ ἄνθρωποι πού τήν ἔζησαν: 

● Δέν ξέρω, δέν εἶδα, δέν ἄκουσα· τ’ αὐτιά νά ἀκοῦν καί νά μήν ἀκοῦν· τά μάτια νά βλέπουν καί νά μήν βλέπουν· κλειδί στό στόμα. Νά μήν μεταφέρετε λόγια ἀπό τόν ἕνα στόν ἄλλον. Νά ἔχετε γιά ὅλους ἀγάπη. Μετανοεῖτε. Νά σκεπάζετε, νά σᾶς σκεπάζει. Σᾶς παρακαλῶ, ἀδέλφια, πολλάν ὑπομονήν. 

● Ἐγώ χορτάτη εἶμαι ἀπ’ ὅλα· μόνον θυμίαμα δέν χορταίνω, 

καντήλια, –πῶς νά τό πῶ;– κεριά δέν χορταίνω. 

● Ἡ περηφάνεια δέν εἶναι ζωή. Σκαλιά κάνει ὁ Θεός. Ἀλλά ποιός τά ξέρει τά σκαλιά; Σέ ἀνεβάζει καί ὕστερα σέ κατεβάζει. 

● Ἡ φράση της: «Πατέρα, στεῖλε τό Ἅγιον Πνεῦμα νά φωτίζει τόν κόσμον, να μετανοοῦν», εἶναι ἴδια μέ τούς λόγους 

τοῦ Ἁγίου Σιλουανοῦ τοῦ Ἀθωνίτου: «Δέομαί σου, Ἐλεῆμον Κύριε, ὅπως Σέ γνωρίσουν διά Πνεύματος Ἁγίου πάντες οἱ λαοί». 

● Σᾶς παρακαλῶ, ὅποιος κάνει ὑπομονή, χαρά σ’ αὐτόν. Ὅποιος κάνει ὑπομονή, σάν τόν ἥλιο θά λάμψει. Πολλή ὑπομονή νά κάνετε. 

● Ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ κάνει σοφόν τόν ἄνθρωπο. Ποιός εἶναι ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ; Ὄχι νά φοβᾶσαι τόν Θεό, ἀλλά νά φοβᾶσαι νά μήν στενοχωρήσεις τόν ἄλλο, νά μήν τόν βλάψεις, νά μήν τόν ἀδικήσεις, νά μήν τόν κατηγορήσεις. 

Αὐτή εἶναι ἡ σοφία. Ὕστερα τά ἄλλα, γιά νά ζήσεις, σέ φωτίζει ὁ Θεός τί νά κάνεις. 

● Ἡ ἐλεημοσύνη κρυφή νά εἶναι, μόνον ὁ Θεός νά ξέρει. 

● Φόβος Θεοῦ, ἀρχή σοφίας στόν ἄνθρωπο. 

● Δῶσε στούς φτωχούς. Ἐμεῖς εἴμαστε ἀχόρταγοι, ἀνόητοι, βλάσφημοι, λαίμαργοι. 

● Νά ζῆτε. Χαράν νά ἔχετε. Καλόν Πνεῦμα. Καλήν φώτισιν. Ἡ Παναγία να χαρίζει αἰώνιον ζωήν.
Ἀπόσπασμα ἐκ τοῦ βιβλίου: ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙΟ, ἔκδοσις Ἱερᾶς Γυναικείας Κοινοβιακῆς Μονῆς Γενεθλίου τῆς Θεοτόκου Κλεισούρας Καστοριᾶς, 2010, σελ. 67 έξ.