Του π. ΑΝΔΡΕΑ ΚΟΝΑΝΟΥΕσύ. Η σκέψη σου. Η καρδιά σου. Οι λογισμοί σου. Αυτά έχουν το πρόβλημα. Διότι άκου να δεις: αυτό που εσύ τώρα περνάς το περνάει και ένα άλλο ζευγάρι. Εχουν κι αυτοί προβλήματα στη δουλειά, όπως εσείς.
Όμως αυτό το άλλο ζευγάρι δεν αντιδρά όπως εσύ. Γιατί; Διότι αυτοί έμαθαν διαφορετικά. Φαίνεται πως, όταν ήταν αυτοί παιδιά, πήραν διαφορετικά μηνύματα και μαθήματα απ'τους γονείς τους. Μάθημα ελπίδας, πίστης, αισιοδοξίας, κουράγιου, εμπιστοσύνης.
Φαίνεται πως αυτοί έμαθαν τι σημαίνει ν'ακουμπάς στους ανθρώπους και στον Θεό, και έπειτα να ηρεμείς, να χαλαρώνεις και να ησυχάζεις, λέγοντας: «Θα τα καταφέρω.
Εχει ο Θεός. Θα πάνε ωραία τα πράγματα. Γιατί να μην πάνε ωραία;» Και, πράγματι, γιατί να μην πάνε ωραία; Οταν όμως εσύ έχεις μεγαλώσει χωρίς αυτό το μάθημα της ελπίδας κι εμπιστοσύνης, είναι αναμενόμενο σήμερα να νιώθεις τόσο άγχος. Εσένα διαρκώς κάποιοι σε μάλωναν. Στα παιδικά σου χρόνια το μυαλουδάκι σου άκουγε συνέχεια: «Θ'αποτύχεις».
Εχει ο Θεός. Θα πάνε ωραία τα πράγματα. Γιατί να μην πάνε ωραία;» Και, πράγματι, γιατί να μην πάνε ωραία; Οταν όμως εσύ έχεις μεγαλώσει χωρίς αυτό το μάθημα της ελπίδας κι εμπιστοσύνης, είναι αναμενόμενο σήμερα να νιώθεις τόσο άγχος. Εσένα διαρκώς κάποιοι σε μάλωναν. Στα παιδικά σου χρόνια το μυαλουδάκι σου άκουγε συνέχεια: «Θ'αποτύχεις».
Ο παιδικός σου νους άκουγε άπειρες φορές: «Θα σπάσεις τα πιάτα. Πάλι το λέρωσες. Πάλι μουτζούρες στο τετράδιό σου. Δεν πας καλά. Δεν σ'αγαπάει η μαμά. Δεν θα σου πάρει αυτό που ζήτησες. Ο μπαμπάς θα σε τιμωρήσει, θα σε μαλώσει. Ο Θεός δεν αγαπάει τα παιδάκια που κάνουν αταξίες. Ο Θεός δεν αγαπάει τα παιδάκια που μιλάνε στην τάξη». «Δεν αγαπάει ο Θεός»!... Πόσες φορές δεν το άκουσες κι αυτό; Ε, άμα δεν αγαπάει ο Θεός, τι μένει! Πρόσεξε τι άκουσες και τι ένιωσες μέσα σου: δεν αγαπάει ο Θεός, μαλώνει ο μπαμπάς, μαλώνει η μαμά, σε τρομάζει ο ένας, σε απειλεί ο άλλος…
Αυτά όλα, αν τα πεις στο παιδί μια δυο φορές, εντάξει. Ξεπερνιέται. Αλλά εσύ τ'άκουγες συνέχεια. Δεκάδες φορές. Εκατοντάδες φορές. Κάθε μέρα, κάθε μήνα, κάθε λίγο και λιγάκι. Και τι γίνεται μέσα σου, στο τέλος; Παγιώνονται. Και τα πιστεύεις. Και αισθάνεσαι ότι έτσι είναι η ζωή. Και, επειδή είσαι παιδί, τα βλέπεις με τα παιδικά σου μάτια όλα καταθλιπτικά, απαισιόδοξα και μαύρα. Και δεν μπορείς να κάνεις τη διάκριση και να πεις: «Ξέρεις τι; Εγώ έχω μια μαυρίλα μέσα μου και όλα τα βλέπω με τα μαύρα γυαλιά που
μου φόρεσαν και όλα μου φαίνονται σκοτεινά». Αλλά ποιο τραγικό συμπέρασμα βγάζει η παιδική σου ψυχή; «Α, έτσι είναι ο κόσμος.
Ετσι είναι η ζωή. Ολα είναι δύσκολα. Αποκλείεται να τα καταφέρω. Φοβάμαι. Θα αποτύχω. Εχω απέραντη φοβία και ανασφάλεια στη ζωή. Δεν έχω πού να στηριχτώ. Δεν έχω κανέναν να αγαπήσω. Κανείς δεν μ'αγαπάει. Είμαι τελείως μόνος και μόνη». Και, έτσι, μαθαίνει ο νους αυτό το μάθημα: να ερμηνεύει τη ζωή χωρίς ελπίδα. Και βλέπει τα πάντα μ'έναν τρόπο απαισιόδοξο, σκοτεινό και δυσάρεστο. Και βλέπεις για το ίδιο περιστατικό διαφορετικές αντιδράσεις από κάθε άτομο. Αυτό ισχύει ακόμα και μέσα στην ίδια οικογένεια. Ανάλογα πώς έμαθε καθένας από μικρός. Με ποιον μεγάλωσε. Κι ανάλογα πώς έχει διαμορφώσει τον νου του. Εχει σημασία πώς μεγάλωσε, τι διάβασε, τι άκουσε, σε ποιο περιβάλλον έζησε. Ακόμα και σε τι εκκλησιαστικό περιβάλλον μεγάλωσες κι επηρεάστηκες. Τι είδους εκκλησιαστική αγωγή είχες. Ποια εικόνα διαμόρφωσες μέσα σου για τον Θεό και τον κόσμο.