Ο Όλυμπος κατά τη διάρκεια των βυζαντινών χρόνων, έγινε «καταφύγιο» χιλιάδων Ορθοδόξων ασκητών και μοναχών.
Στις παρυφές του Ολύμπου, τα ύστερα βυζαντινά χρόνια, χτίστηκαν πολλά μοναστήρια, πολλά από τα οποία αφιερώθηκαν στην Αγία Τριάδα.
Ένα απ’ αυτά που συνεχίζουν να υφίστανται είναι η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή Αγίας Τριάδος Σπαρμού, που βρίσκεται στα σύνορα με τον νομό Πιερίας, σε υψόμετρο 1000 μ., μετά το χωριό Σπαρμό της Ελασσόνας, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο και το χειμώνα… λευκό από το χιόνι.
Η μονή κατοικείται από τον 14ο αιώνα. Επίσημα ιδρύθηκε τον 16ο αιώνα και άκμασε τον 18ο αιώνα, αποκτώντας μεγάλη φήμη. Η προσφορά της κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική. Τα χρόνια αυτά είχε πολλούς και μορφωμένους μοναχούς, που βοήθησαν στον απελευθερωτικό Αγώνα. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας υπήρξε καταφύγιο κλεφτών-αρματολών και αργότερα, ανταρτών του Ολύμπου. Το όνομα της μονής και της περιοχής ευρύτερα, οφείλεται στο βυζαντινό οικισμό «Σφαριμό».
Το μοναστήρι αποτελούσε κέντρο γραμμάτων, με παρουσία πολλών διδασκάλων του Γένους, όπως του Ιωνά Σπαρμιώτη, του Γερμανού Σπαρμιώτη, του Δανιήλ εκ Τσαριτσάνης και άλλων. Σημαντική ήταν και η συγγένεια της μονής με την περίφημη Σχολή της Τσαριτσάνης, την οποία συντηρούσε οικονομικά. Διέθετε πλούσια βιβλιοθήκη με σπάνια έγγραφα, τα οποία σήμερα βρίσκονται στην Ιερά Μονή Παναγίας Ολυμπιώτισσας Ελασσόνας. Η βιβλιοθήκη της μονής του Σπαρμού, εκτός από θεολογικά, είχε και βιβλία μαθηματικών, αρχαίας γραμματείας, μυθολογίας και γεωγραφίας.
Η εκκλησία (Καθολικό) της μονής έχει μήκος 23 μέτρων και η στέγη του είναι κεραμοσκεπή. Οι τοιχογραφίες στο Καθολικό της Αγίας Τριάδας είναι σπάνιες και εξαιρετικές. Η φορητή εικόνα της Αγίας Τριάδας, που δεσπόζει στο Καθολικό, φιλοτεχνήθηκε το 1835.
Στο μοναστήρι υπάρχουν λείψανα πολλών αγίων, όπως του Τιμίου Προδρόμου, του Αγίου Λαζάρου, του Αγίου Χαραλάμπους, του Αγίου Παντελεήμονος, του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Νεκταρίου κ.ά.
Η ανακαίνιση της μονής
Η Ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος του Σπαρμού είναι ένα από τα μοναστήρια, που έχουν κερδίσει τη συμπάθεια αρκετών προσκυνητών, ιδιαίτερα μετά την επάνδρωση από τη νέα ανδρική αδελφότητα το 2000. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι τα μέλη της τετραμελούς αδελφότητας ανήκουν στην ίδια οικογένεια κατά κόσμον, που ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα του μακαριστού μητροπολίτου Ελασσόνας κ. Βασιλείου, του οποίου ο τάφος βρίσκεται στη μονή. Ηγούμενος είναι ο Αρχιμανδρίτης Νικάνορας.
Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα, η μονή περιήλθε σε παρακμή και για περίπου 80 χρόνια έμεινε χωρίς μοναχούς. Με την είσοδο της νέας χιλιετίας, η σχεδόν ερειπωμένη μονή άρχισε να αναστηλώνεται και σήμερα έχει μετατραπεί σε ένα ολοκληρωμένο μοναστηριακό οικοδόμημα, αρκετά περιποιημένο και φιλόξενο.
Τις Κυριακές το μοναστήρι γεμίζει από κόσμο, που σπεύδουν να ακούσουν τις ομιλίες των μοναχών της μονής.
Σημαντικές επίσης, ήταν οι επισκέψεις στη μονή του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου το 2009, του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χριστοδούλου το 2004 και του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κάρολου Παπούλια το 2007.
Η περιοχή
Το φιλόξενο μοναστήρι του Σπαρμού απέχει 28 χλμ. από την Ελασσόνα και 65 χλμ. από τη Λάρισα. Για να φθάσει εκεί ο επισκέπτης με το αυτοκίνητο, διερχόμενος από την Ελασσόνα, ακολουθεί τον δρόμο προς Κοζάνη και έπειτα τον δρόμο προς Κατερίνη, όπου στρίβει δεξιά προς τα χωριά Ολυμπιάδα και Σπαρμός. Κοντά βρίσκεται και το Χιονοδρομικό Κέντρο Ολύμπου.
Η μονή πανηγυρίζει του Αγίου Πνεύματος, όπου γεμίζει από προσκυνητές. Επίσης, διαθέτει τέσσερα παρεκκλήσια, τα οποία η μονή πανηγυρίζει στις αντίστοιχες εορτές: Των Αγίων Πάντων, της Αγίας Ζώνης της Παναγίας (31 Αυγούστου), του Τιμίου Προδρόμου (23 Σεπτεμβρίου και του Αγίου Χαραλάμπους (10 Φεβρουαρίου).
Τηλ. μονής: (+30) 24930 61811