Απόστολος Παύλος: Ακρογωνιαίος λίθος του δυτικού πολιτισμού

Ο Σαούλ ή Σαύλος, Εβραίος το γένος και Ιουδαίος την πίστη, Ρωμαίος κατά την ιθαγένεια, Έλληνας δε κατά την παιδεία, και εν συνεχεία Παύλος, χριστιανός στο φρόνημα και την καρδιά, είναι ο ακρογωνιαίος λίθος του ευρωπαϊκού και κατ’ επέκταση ολόκληρου του δυτικού πολιτισμού.

Είναι ο μέγας αναγεννητής και ανακαινιστής της οικουμένης. Κανένας άλλος άνθρωπος δεν επηρέασε τόσο την εξέλιξη του παγκόσμιου πολιτισμού, αλλά και την ίδια τη ζωή στον πλανήτη τους τελευταίους 20 αιώνες. Ο μέγας Παύλος, με “όχημα” την ελληνική γλώσσα, ένωσε την Ανατολή με τη Δύση μεταφέροντας εξ ανατολών το μήνυμα του νοητού Ήλιου της δικαιοσύνης, για να ενώσει τους ανθρώπους “ίνα ώσι εν”.

Και μάλιστα όχι με κάποιο πειθαναγκαστικό, εξωτερικό θνησιγενές πολιτικό σύστημα, αλλά επ’ ελευθερία και δη με την αγάπη, ιδρύοντας στο πέρασμά του και εν μέσω ποικίλων ταλαιπωριών και διωγμών τοπικές εκκλησίες. Διαβάζουμε τα λόγια του και μένουμε πάντα εκστατικοί ή ακόμη και αναπολόγητοι:

“Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, η αγάπη ου ζηλοί, η αγάπη ου περπερεύεται, ου φυσιούται, ουκ ασχημονεί, ου ζητεί τα εαυτής, ου παροξύνεται, ου λογίζεται το κακόν, ου χαίρει επί τη αδικία, συγχαίρει δε τη αληθεία· πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα ελπίζει, πάντα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει…”.

Από την ομηρική Τρωάδα ο Απόστολος των Εθνών θα κληθεί σε όραμα από κάποιον Μακεδόνα ο οποίος θα του πει “Διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησον ημίν”.

Και έτσι στην πόλη των Φιλίππων θα ιδρύσει την πρώτη εκκλησία στη Μακεδονία και θα ακολουθήσουν η Θεσσαλονίκη και η Βέροια, μετά η Αθήνα, η Κόρινθος…

Και “ωσάν να είχε πτερά”, όπως αναφέρει ο συναξαριστής, “διεπέρασεν όλην την οικουμένην”, για να βρει τελικά μαρτυρικό θάνατο στη Ρώμη.

Αλλά ο θάνατος είχε ήδη νικηθεί, και αυτό ήταν και η ουσία του κηρύγματός του. Και για να παραφράσουμε τον ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο, ο Απόστολος των Εθνών έκανε οίστρο της ζωής τη νίκη του θανάτου!

Ή, όπως αναφέρει ο φιλόσοφος της ιστορίας Άρνολντ Τόιμπι (Arnold Toynbee), “Ο Απόστολος Παύλος κατέκτησε τη Ρώμη με άλλον τρόπο από εκείνον που ανεπιτυχώς επεχείρησε ο Μέγας Αντίοχος της Συρίας.

Η νέα θρησκεία αντικατέστησε τους παλαιούς τοπικούς θεούς των άστεων με τον παγκόσμιο Θεό της ελπίδος για τη σωτηρία ολόκληρης της ανθρωπότητος. Η πίστη αυτή ανέτρεψε τις παραδόσεις της ζωής και δημιούργησε νέες, με βάση την ευρύτερη προοπτική και πείρα”.